Ne lartesite e Malit BayanKara-Ula, ne kufirin midis Kines dhe Tibetit nje skuader arkeologesh po kryenin disa kerkime rutine ndeshen nje sere tunelesh qe lidheshin me njeri tjetrin dhe te conin ne brendesi te malit.

Disa prej ketyre tuneleve perfundonin ne disa varre te lashte ku u gjeten disa trupa te vegjel dhe te imet ne krahasim me njeriun e sotem, por pjesa me e cuditshme ishte koka e tyre e cila kishte permasa jashtezakonisht te medha ne krahasim me trupin.

Fillimisht u mendua se shpella kishte qene vendbanimi i ndonje rrace te panjohur primatesh ose mamjunesh por ashtu sic shprehet dhe lideri i grupit te arkeologeve kinez

Profesor Chi Pu Tei: "Kush ka degjuar ndonjehere per mamjune qe varrosin njeri tjetrin?"

Gjate kohes qe studioheshin trupat dhe vendndodhja e tyre, grupi i arkeologeve hasi ne nje objekt te madh te gurte ne forme diskoidale i varrosur pergjysem ne dyshemene e shpelles.

Grupi nxorri objektin me kujdes dhe e analizoi. Ai dukej ne forme rrethore dhe me nje vrime ne mes dhe qe te jepte pershtypjen e nje disku gramafoni, pjese e Epokes se Gurit.

Vrima ne mes shoqerohej nga nje linje spirale qe e shikoje ne te gjithe diskun e gurte.

Nje veshgim me i detajuar i objektit nxorri ne pah disa te dhena te tjera akoma dhe me interesante.

Spiralja nuk ishte thjeshte e tille por ishte e shoqeruar nga karaktere te vogla te shumta ne numer qe dukeshin si shkronja te nje gjuhe krejt te panjohur.

Analiza qe ju be gurit vite me vone (zbulimi eshte bere ne vitin 1938) nxorri daten e sakte te tij qe ishte 12 mije vjet me pare.