Sa me shume mendoni vdekjen, aq me teper iu zgjatet jeta

Sa më shumë mendojnë për momentin e ndarjes nga jeta, aq më tepër arrijmë të zgjasim ekzistencën tonë. Duket një kontradiktë? Në fakt nuk është edhe aq. “Mendimi për vdekjen është mënyra më e mirë që kemi për te jetuar një jetë të gjatë e të qetë”: këto janë fjalët e një ekipi të përzierë amerikan e danez, në një studim të publikuar në “Personality and Social Psychology Review”, revista mbi personalitetin dhe psikologjinë shoqërore. Sipas studiuesve, e gjithë kjo mund të inkuadrohet në teorinë e “terror management”, ose më saktë, duke qenë të vetëdijshëm se vdekja mund të jetë e pashmangshme, njerëzit binden për të ndryshuar jetën e tyre, në atë mënyrë që mund të gjejnë kuptimin e ekzistencës dhe t’i çojë ata të identifikohen si një njësi me rëndësi, qoftë kjo kombëtare, apo fetare.

Shumë kërkime mbi këtë temë kanë treguar se po t’u kujtohet njerëzve se herët a vonë duhet të vdesin, sjell si refleks një farë “shuarjeje” të ndjenjave me një shtim të mëpasshëm të armiqësive kundrejt të gjithë atyre që kanë besime e vlera të ndryshme. Mirëpo nga kjo situatë mjaft konfuze mund të merren leksione të rëndësishme. Për shembull, pas 11 shtatorit, siç është konfirmuar edhe konkretisht nga studiuesit, frika e vdekjes ka pasur si efekte pozitive, ashtu edhe negative, por mediat vendosën të shtojnë frikën e njerëzve, duke ndezur në mënyrë të pavullnetshme një ndjenjë racizmi, dhune dhe diskriminimi kundrejt muslimanëve.
Nga ana tjetër, siç tregohet gjithmonë nga atentati ndaj “Kullave Binjake”, njerëzit e mbijetuar reaguan ndaj frikës së tyre për vdekjen me mirënjohje, shpresë dhe edukim. Vetëdija për atë që kishin hequr i bënte të tregoheshin njerëz më të mirë, i shtynte të realizonin ëndrrrat e tyre, i motivonte të kërkonin më të mirën nga ekzistenca e tyre. Pak a shumë siç u ndodh të gjithë atyre që i shpëtojnë një vdekjeje dhe transformohen, duke kërkuar të bëhen njerëz më të mirë. Pra, me pak fjalë, gjithçka është më tepër një çështje psikologjike.