Harta e "Krijuesit"
Nje zbulim i shkenctareve Bashkire eshte kontradiktor me nocionet tradicionale te historise se njerezimit: pllaka guri 120 milion vjecare te mbuluara me harte ne relieve te krahines se Uraleve.
Kjo duket si e pamundur. Shkencetaret e Universitetit Shteteror te Bashkir kane gjetur prova te palekundshme per egzistencen e nje civilizimi shume te zhvilluar.
Behet fjale per nje pllake te gjetur ne vitin 1999, me nje pikture te rajonit te realizuar me nje teknologji te panjohur. Kjo eshte harte e vertete ne reliev.
Forca ushtarake te diteve te sotme kane harta te tilla. Harta permban punime te inxhenierise civile: sistem kanalesh me nje gjatesi 12,000 km.
Jo larg kanaleve, tregohen hapsira ne forme diamanti, destinacioni i te cilave eshte i panjohur. Harta permban gjithashtu mbishkrime mbi te. Ne fillim, shkencetaret menduan se ishte gjuhe e vjeter kineze.
Megjithate, doli se mbishkrimet ishin bere ne nje gjuhe me rrokje-hieroglife me origjine te panjohur. Shkencetaret jane munduar ta lexojne…
"Sa me shume mesoj aq me teper kutpoj se nuk di," - pohon doktori i shkencave fizike e matematike, profesor i Universitetit Shteteror te Bashkir, Alexandr Chuvyrov. Chuvyrov beri kete zbulim sensacional. Qe ne 1995, profesori dhe studenti i tij pas-universitar nga Kina Huan Hun vendosen te studiojne hipotezen e migrimit te mundshem te popullsise se vjeter kineze per ne territorin e Siberise dhe Uraleve.
Ne nje ekspedite ne Bashkiria, ata gjeten disa gdhendje ne gure te bera ne gjuhen e vjeter kineze. Keto zbulime konfirmuan pranine eemigranteve kineze. Mbishkrimet u lexuan. Permbanin kryesisht informacione mbi tregtimin e mallrave, regjistrimin e martesave dhe vdekjeve.
Megjithate, gjate kerkimeve, shenime te shek te 18te, ata reportuan rreth 200 pllaka guri te pazakonta te ndodhura jo larg fshatit Chandar, rajoni Nurimanov.
Chuvyrov dhe kolegu tij vendosen se pllakat mund te ishin te lidhura me emigrantet kineze. Shenimet arkivore gjithashtu reportuan ne shek 17te-18te, ekspedita te shkencetareve ruse qe kishin hetuar rajonin e Uraleve kishin studiuar 200 pllaka te bardha me shenime, ndersa ne fillim te shek te 20te, arkeologu A.Schmidt kishte pare gjithashtu disa pllaka te bardha ne Bashkiria.
Kjo beri qe shkencetaret te fillojne nga kerkimet. Ne 1998, pasi formoi nje ekip me studentat e tij, Chuvyrov nisi punen.
Me ane te nje helikopteri, ekspedita e pare ishte fluturimi rreth zones ku supozohej te ishin pllakat. Megjithate, me gjithe perpjekjet e bera, pllakat antike nuk u gjeten. Chuvyrov filloi te mendonte se ishte nje legjende e bukur.
Fati ishte i papritue. Gjate njerit prej udhetimeve te Chuvyrov per te fshati, ish-kryetari i keshillit lokal agrikuluturor, Vladimir Krainov, iu afrua dhe tha : "Po kerkon per disa pllaka guri? Kam nje te tille ne oborr."
"Ne fillim, nuk i mora fjalet e tij seriozisht, - tha Chuvyrov. - Megjithate, vendosa te shkoja te shikoja. Mbaj mend kete date: 21 Korrik, 1999. Aty ishte pllaka, nen pragun e deres. Ishte aq e rende, sa ne bashke nuk e nxirrnim dot qe aty. Keshtu qe shkova ne qytetin e Ufa, per te kerkuar ndihme."
Brenda nje jave, puna filloi ne Chandar. Pasi u germua, habia ishte me madhesine e saj: ishte 148 cm e larte, 106 cm e gjere dhe 16 cm e trashe. Peshonte te pakten 1 ton. Zbulimi u emrtua "Guri i Dashka-s" (per nder te mbeses se Alexandr Chuvyrov te lindur nje dite me pare) dhe u transportua ne universitet per hetime.
Pasi e pastruan pllaken, shkencetaret nuk mund ti besonin syve... "Ne pamje te pare, - thote Chuvyrov, - kuptova se nuk ishte nje cope guri dosido, por nje harte e vertete, dhe jo nje harte e thjeshte, por 3dimensionale."
"Si e identifikuam vendin? Ne fillim, nuk mund te imagjinonim te ishte kaq e vjeter. Per fat, relievi i Bashkirias se sotme nuk ka ndryshuar edhe aq shume...per miliona vjet.
Mund te identifikonim Rrasfnalten e Ufas, ndersa kanioni Ufa eshte pika kyce e provave tona, sepse ndermorem studime gjeologjike dhe gjetem ku duhet te jete sipas hartes antike. Zhvendosja e kanionit ndodhi per shkak te pllakave tektonike te spostuara nga lindja.
Grupi i specialisteve Ruse dhe Kineze ne fushen e Kartografise, Fizikes, Matematikes, Gjeologjise, Kimise, dhe Gjuhes se Vjeter Kineze arriti te gjente ne menyre te sakte se pllaka permban harten e rajonit Ural, me lumenjte Belya, Ufimka, Sutolka," - tha Alexandr Chuvyrov ndersa u tregonte gazetareve vijat mbi pllake. -Mund te shihni Kanionin Ufa - copetimi i kores se tokes, e shtrire nga qyteti Ufa deri ne qytetin Sterlitimak.
Ne kete kohe, lumi Urshak rrjedh nga kanioni i atehershem." Harta eshte bere ne shkallen 1 : 1.1 km.
Alexandr Chuvyrov, duke qene fizikant, ka vesin te besoje zbulimet e hetimeve te tij. Sot ka fakte te tille.
Struktura gjeologjike e pllakes: perbehet nga 3 nivele. baza eshte e trashe 14 cm, e bere prej dolomiti shume te forte. Niveli i dyte eshtendoshta me interesanti, "i bere" prej qelqi diopsid. Teknologjia e trajtimit te tij nuk e njohur nga shkenca moderne. Ndersa niveli i trete eshte i trashe 2 mm dhe i bere prej porcelan kaciumi duke mbrojtur harten nga impakte te jashte.
"Duhet shenuar, - tha profesori, - nuk eshte punuar me dore nga nje gurethyes antik. Eshte thjesht e pamundur. Mesa duket guri eshte punuar me makineri." Fotot ne rreze-X konfirmuan se siperfaqja e pllakes kishte origjine artificiale dhe ishte bere me vegla precizioni.
Ne fillim, shkencetaret menduan se harta mund te ishte bere nga kinezet e vjeter, per shkak te mbishkrimeve vertikale mbi pllake. Sic dihet, letersia "vertikale" ishte e perdorur ne Kinezcen e Vjeter qe ne shek 3te. Per te kontrolluar supozimin e tij, profesor Chuvyrov vizitoi biblioteken perandorake Kineze.
Brenda 40 minutave te lejuara nga qeveria qe mund te kalonte ne biblioteke; shikoi neper disa libra te ralle, megjithate asnje prej tyre nuk permbante karaktere te ngjashme me ata mbi pllake.
Pas takimit me koleget e tij nga universiteti i Hunan, ai hoqi dore nga versioni i "Rruges Kineze". Shkencetari doli ne perfundimin se porcelani qe vishte pllaken nuk ishte perdorur kurre ne Kine.
Megjithe perpjekjet per te deshifruar mbiskrimet ishin pa rezultat, u zbulua se mbishkrimet kishin strukture rrokje-hieroglifore. Chuvyrov, gjithsesi, pohon se ka arritur te deshifroje nje simbol: nenkupton gjeresine gjeografike te qytetit te sotem Ufa.
Sa me shume studiohej pllaka, aq me shume mistere zbuloheshin. Ne harte, dallohej nje sistem gjigand: prevec 2 lumenjve, jane 2 sisteme kanalesh 500-metra te gjere, 12 thellime, 300-500 metra te gjera, rreth 10 km te gjata dhe 3 km te thella secila. Thllimet ndoshta devijonin rrjedhen ne secilen prej aneve. Per ti krijuar ato, rreth 1 Katrilion(10^24) meter-kub toke jane zhvendosur.
Si fizikant, Alexandr Chuvyrov supozoi se tani njerzimi mund te ndertoje vetem nje pjese te vogel te asaj qe eshte paraqitur ne harte. Sipas hartes, fillimisht, Lumi Belaya kishite nje shtrat artificial.
Ishte e veshtire te percaktohej nje moshe per pllaken. Ne fillim, u moren analiza radio-karbonike, me pas nivelet u analizuan me kronometer uraniumi, megjithate analizat nxorren rezultate te ndryshme dhe mosha e pllakes nuk u percaktua.
Gjate egzaminimit te pllakes, 2 guaska u gjeten ne siperfaqen e saj. Mosha e njeres prej tyre - Navicopsina munitus e familjes Gyrodeidae - eshte rreth 500 milion vjecare, ndersa e dyta - Ecculiomphalus princeps e nenfamiljes Ecculiomphalinae - eshte rreth 120 million years.
"Harta ka mundesi te jete krijuar ne kohen kur fusha magnetike e Tokes ndodhej ne zonen e sotme te Tokes se Franc Jozefit, ndersa kjo ishte perafersisht 120 milion vjet me pare, - thote profesor Chuvyrov. - Harta qe kemi ne dore eshte pertej perceptimit te njerzimit dhe na duhet nje kohe e gjate per tu mesuar. Ne fillim menduam se guri ishte rreth 3000 vjecar. Ajo moshe e keq-llogaritur po rritej gjithnje e me teper.
Pastaj indetifikuam guackat mbi pllake. Por, kush mund te thote se guacka ishte e gjalle ne momentin e vendosjes mbi te? Krijuesi i hartes me siguri perdori nje te ngurtesuar."
Cili mund te jete destinacioni i hartes? Kjo eshte ndoshta gjeja me interesante. Materiale te zbulimit te Bashkirit ishin hetuar tashme ne Qendren e Kartografise Historike ne Wisconsin, USA. Amerikanet ishin te mahnitur.
Sipas tyre, nje harte e tille 3dimensionale mun dte kishte vetem nje qellim - lundrues(pilotues), dhe mund te zgjidhet vetem me vezhgim hapsinor. Mbi te gjitha, tani ne US, ka filluar puna per krijimin e nje harte te tille te Globit.
Amerikanet kane si qellim te mbarojne punen ne 2010. Puna shte se gjate perpunimit te nje harte te tille duhet te punohet me shume figura ne te njejten kohe. "Provo te "hartosh" nje mal! - thote Chuvyrov. - Teknologjia e kompilimit te hartave te tilla ka neoje per super-kompjutera dhe vezhgime hapsinore."
Pra, kush e krijoi kete harte?
Chuvyrov, ndersa flet per "kartografet e panjohur", shprehet: "Nuk me pelqejne llafet per UFO apo jashtetoksoret. Le ta quajme autorin e hartes thjesht - KRIJUESI."
Duket sikur kush jetonte dhe krijonte ne ate kohe kishte vetem mjete transporti fluturuese: nuk ka rruge te shenuara mbi harte. Ndoshta perdornin rruge detare(ujore).
Eshte edhe nje opinion, qe autoret e hartes nuk jetonin fare aty, por e pergatitene ate vend per ulje me ane te tharjes se zones. Ky duket te jete versioni me i mundshem, megjithese asgje nuk mund te thuhet si fakt. Pse mos supozojme se autoret i perkisnin nje civilizimi qe egzistonte me pare?
Hetime te mevonshme te hartes sjellin zbulime sensacionale. Tani, shkencetaret jane te sigurt se pllaka eshte pjese e nje harte te madhe te pergjithshme te Tokes. Sipas hipotezave, jane ne teresi 348 fragmente te tilla. Te tjerat mund te jene aty afer.
Ne rrethinat e Chandar, shkencetarer moren rreth 400 shembuj toke dhe gjeten se e gjithe harta kishte te ngjare te ishte e vendosur ne gryken e Malit Sokolinaya(Skifterit).
Megjithate, gjate epokes akullnajore eshte "grisur". Por nese shkencetaret perpiqen te mbledhin "mosaikun," harta duhet te kete permasa 340 x 340 m.
Kush e ka bërë këtë hartë?
Sa i vjetër është civilizimi në Tokë?
Sa civilizime të tilla ka patur historia e Tokës?
Sa të fshehta të tjera mban në gjirin e tij planeti ynë?
Nje zbulim i shkenctareve Bashkire eshte kontradiktor me nocionet tradicionale te historise se njerezimit: pllaka guri 120 milion vjecare te mbuluara me harte ne relieve te krahines se Uraleve.
Kjo duket si e pamundur. Shkencetaret e Universitetit Shteteror te Bashkir kane gjetur prova te palekundshme per egzistencen e nje civilizimi shume te zhvilluar.
Behet fjale per nje pllake te gjetur ne vitin 1999, me nje pikture te rajonit te realizuar me nje teknologji te panjohur. Kjo eshte harte e vertete ne reliev.
Forca ushtarake te diteve te sotme kane harta te tilla. Harta permban punime te inxhenierise civile: sistem kanalesh me nje gjatesi 12,000 km.
Jo larg kanaleve, tregohen hapsira ne forme diamanti, destinacioni i te cilave eshte i panjohur. Harta permban gjithashtu mbishkrime mbi te. Ne fillim, shkencetaret menduan se ishte gjuhe e vjeter kineze.
Megjithate, doli se mbishkrimet ishin bere ne nje gjuhe me rrokje-hieroglife me origjine te panjohur. Shkencetaret jane munduar ta lexojne…
"Sa me shume mesoj aq me teper kutpoj se nuk di," - pohon doktori i shkencave fizike e matematike, profesor i Universitetit Shteteror te Bashkir, Alexandr Chuvyrov. Chuvyrov beri kete zbulim sensacional. Qe ne 1995, profesori dhe studenti i tij pas-universitar nga Kina Huan Hun vendosen te studiojne hipotezen e migrimit te mundshem te popullsise se vjeter kineze per ne territorin e Siberise dhe Uraleve.
Ne nje ekspedite ne Bashkiria, ata gjeten disa gdhendje ne gure te bera ne gjuhen e vjeter kineze. Keto zbulime konfirmuan pranine eemigranteve kineze. Mbishkrimet u lexuan. Permbanin kryesisht informacione mbi tregtimin e mallrave, regjistrimin e martesave dhe vdekjeve.
Megjithate, gjate kerkimeve, shenime te shek te 18te, ata reportuan rreth 200 pllaka guri te pazakonta te ndodhura jo larg fshatit Chandar, rajoni Nurimanov.
Chuvyrov dhe kolegu tij vendosen se pllakat mund te ishin te lidhura me emigrantet kineze. Shenimet arkivore gjithashtu reportuan ne shek 17te-18te, ekspedita te shkencetareve ruse qe kishin hetuar rajonin e Uraleve kishin studiuar 200 pllaka te bardha me shenime, ndersa ne fillim te shek te 20te, arkeologu A.Schmidt kishte pare gjithashtu disa pllaka te bardha ne Bashkiria.
Kjo beri qe shkencetaret te fillojne nga kerkimet. Ne 1998, pasi formoi nje ekip me studentat e tij, Chuvyrov nisi punen.
Me ane te nje helikopteri, ekspedita e pare ishte fluturimi rreth zones ku supozohej te ishin pllakat. Megjithate, me gjithe perpjekjet e bera, pllakat antike nuk u gjeten. Chuvyrov filloi te mendonte se ishte nje legjende e bukur.
Fati ishte i papritue. Gjate njerit prej udhetimeve te Chuvyrov per te fshati, ish-kryetari i keshillit lokal agrikuluturor, Vladimir Krainov, iu afrua dhe tha : "Po kerkon per disa pllaka guri? Kam nje te tille ne oborr."
"Ne fillim, nuk i mora fjalet e tij seriozisht, - tha Chuvyrov. - Megjithate, vendosa te shkoja te shikoja. Mbaj mend kete date: 21 Korrik, 1999. Aty ishte pllaka, nen pragun e deres. Ishte aq e rende, sa ne bashke nuk e nxirrnim dot qe aty. Keshtu qe shkova ne qytetin e Ufa, per te kerkuar ndihme."
Brenda nje jave, puna filloi ne Chandar. Pasi u germua, habia ishte me madhesine e saj: ishte 148 cm e larte, 106 cm e gjere dhe 16 cm e trashe. Peshonte te pakten 1 ton. Zbulimi u emrtua "Guri i Dashka-s" (per nder te mbeses se Alexandr Chuvyrov te lindur nje dite me pare) dhe u transportua ne universitet per hetime.
Pasi e pastruan pllaken, shkencetaret nuk mund ti besonin syve... "Ne pamje te pare, - thote Chuvyrov, - kuptova se nuk ishte nje cope guri dosido, por nje harte e vertete, dhe jo nje harte e thjeshte, por 3dimensionale."
"Si e identifikuam vendin? Ne fillim, nuk mund te imagjinonim te ishte kaq e vjeter. Per fat, relievi i Bashkirias se sotme nuk ka ndryshuar edhe aq shume...per miliona vjet.
Mund te identifikonim Rrasfnalten e Ufas, ndersa kanioni Ufa eshte pika kyce e provave tona, sepse ndermorem studime gjeologjike dhe gjetem ku duhet te jete sipas hartes antike. Zhvendosja e kanionit ndodhi per shkak te pllakave tektonike te spostuara nga lindja.
Grupi i specialisteve Ruse dhe Kineze ne fushen e Kartografise, Fizikes, Matematikes, Gjeologjise, Kimise, dhe Gjuhes se Vjeter Kineze arriti te gjente ne menyre te sakte se pllaka permban harten e rajonit Ural, me lumenjte Belya, Ufimka, Sutolka," - tha Alexandr Chuvyrov ndersa u tregonte gazetareve vijat mbi pllake. -Mund te shihni Kanionin Ufa - copetimi i kores se tokes, e shtrire nga qyteti Ufa deri ne qytetin Sterlitimak.
Ne kete kohe, lumi Urshak rrjedh nga kanioni i atehershem." Harta eshte bere ne shkallen 1 : 1.1 km.
Alexandr Chuvyrov, duke qene fizikant, ka vesin te besoje zbulimet e hetimeve te tij. Sot ka fakte te tille.
Struktura gjeologjike e pllakes: perbehet nga 3 nivele. baza eshte e trashe 14 cm, e bere prej dolomiti shume te forte. Niveli i dyte eshtendoshta me interesanti, "i bere" prej qelqi diopsid. Teknologjia e trajtimit te tij nuk e njohur nga shkenca moderne. Ndersa niveli i trete eshte i trashe 2 mm dhe i bere prej porcelan kaciumi duke mbrojtur harten nga impakte te jashte.
"Duhet shenuar, - tha profesori, - nuk eshte punuar me dore nga nje gurethyes antik. Eshte thjesht e pamundur. Mesa duket guri eshte punuar me makineri." Fotot ne rreze-X konfirmuan se siperfaqja e pllakes kishte origjine artificiale dhe ishte bere me vegla precizioni.
Ne fillim, shkencetaret menduan se harta mund te ishte bere nga kinezet e vjeter, per shkak te mbishkrimeve vertikale mbi pllake. Sic dihet, letersia "vertikale" ishte e perdorur ne Kinezcen e Vjeter qe ne shek 3te. Per te kontrolluar supozimin e tij, profesor Chuvyrov vizitoi biblioteken perandorake Kineze.
Brenda 40 minutave te lejuara nga qeveria qe mund te kalonte ne biblioteke; shikoi neper disa libra te ralle, megjithate asnje prej tyre nuk permbante karaktere te ngjashme me ata mbi pllake.
Pas takimit me koleget e tij nga universiteti i Hunan, ai hoqi dore nga versioni i "Rruges Kineze". Shkencetari doli ne perfundimin se porcelani qe vishte pllaken nuk ishte perdorur kurre ne Kine.
Megjithe perpjekjet per te deshifruar mbiskrimet ishin pa rezultat, u zbulua se mbishkrimet kishin strukture rrokje-hieroglifore. Chuvyrov, gjithsesi, pohon se ka arritur te deshifroje nje simbol: nenkupton gjeresine gjeografike te qytetit te sotem Ufa.
Sa me shume studiohej pllaka, aq me shume mistere zbuloheshin. Ne harte, dallohej nje sistem gjigand: prevec 2 lumenjve, jane 2 sisteme kanalesh 500-metra te gjere, 12 thellime, 300-500 metra te gjera, rreth 10 km te gjata dhe 3 km te thella secila. Thllimet ndoshta devijonin rrjedhen ne secilen prej aneve. Per ti krijuar ato, rreth 1 Katrilion(10^24) meter-kub toke jane zhvendosur.
Si fizikant, Alexandr Chuvyrov supozoi se tani njerzimi mund te ndertoje vetem nje pjese te vogel te asaj qe eshte paraqitur ne harte. Sipas hartes, fillimisht, Lumi Belaya kishite nje shtrat artificial.
Ishte e veshtire te percaktohej nje moshe per pllaken. Ne fillim, u moren analiza radio-karbonike, me pas nivelet u analizuan me kronometer uraniumi, megjithate analizat nxorren rezultate te ndryshme dhe mosha e pllakes nuk u percaktua.
Gjate egzaminimit te pllakes, 2 guaska u gjeten ne siperfaqen e saj. Mosha e njeres prej tyre - Navicopsina munitus e familjes Gyrodeidae - eshte rreth 500 milion vjecare, ndersa e dyta - Ecculiomphalus princeps e nenfamiljes Ecculiomphalinae - eshte rreth 120 million years.
"Harta ka mundesi te jete krijuar ne kohen kur fusha magnetike e Tokes ndodhej ne zonen e sotme te Tokes se Franc Jozefit, ndersa kjo ishte perafersisht 120 milion vjet me pare, - thote profesor Chuvyrov. - Harta qe kemi ne dore eshte pertej perceptimit te njerzimit dhe na duhet nje kohe e gjate per tu mesuar. Ne fillim menduam se guri ishte rreth 3000 vjecar. Ajo moshe e keq-llogaritur po rritej gjithnje e me teper.
Pastaj indetifikuam guackat mbi pllake. Por, kush mund te thote se guacka ishte e gjalle ne momentin e vendosjes mbi te? Krijuesi i hartes me siguri perdori nje te ngurtesuar."
Cili mund te jete destinacioni i hartes? Kjo eshte ndoshta gjeja me interesante. Materiale te zbulimit te Bashkirit ishin hetuar tashme ne Qendren e Kartografise Historike ne Wisconsin, USA. Amerikanet ishin te mahnitur.
Sipas tyre, nje harte e tille 3dimensionale mun dte kishte vetem nje qellim - lundrues(pilotues), dhe mund te zgjidhet vetem me vezhgim hapsinor. Mbi te gjitha, tani ne US, ka filluar puna per krijimin e nje harte te tille te Globit.
Amerikanet kane si qellim te mbarojne punen ne 2010. Puna shte se gjate perpunimit te nje harte te tille duhet te punohet me shume figura ne te njejten kohe. "Provo te "hartosh" nje mal! - thote Chuvyrov. - Teknologjia e kompilimit te hartave te tilla ka neoje per super-kompjutera dhe vezhgime hapsinore."
Pra, kush e krijoi kete harte?
Chuvyrov, ndersa flet per "kartografet e panjohur", shprehet: "Nuk me pelqejne llafet per UFO apo jashtetoksoret. Le ta quajme autorin e hartes thjesht - KRIJUESI."
Duket sikur kush jetonte dhe krijonte ne ate kohe kishte vetem mjete transporti fluturuese: nuk ka rruge te shenuara mbi harte. Ndoshta perdornin rruge detare(ujore).
Eshte edhe nje opinion, qe autoret e hartes nuk jetonin fare aty, por e pergatitene ate vend per ulje me ane te tharjes se zones. Ky duket te jete versioni me i mundshem, megjithese asgje nuk mund te thuhet si fakt. Pse mos supozojme se autoret i perkisnin nje civilizimi qe egzistonte me pare?
Hetime te mevonshme te hartes sjellin zbulime sensacionale. Tani, shkencetaret jane te sigurt se pllaka eshte pjese e nje harte te madhe te pergjithshme te Tokes. Sipas hipotezave, jane ne teresi 348 fragmente te tilla. Te tjerat mund te jene aty afer.
Ne rrethinat e Chandar, shkencetarer moren rreth 400 shembuj toke dhe gjeten se e gjithe harta kishte te ngjare te ishte e vendosur ne gryken e Malit Sokolinaya(Skifterit).
Megjithate, gjate epokes akullnajore eshte "grisur". Por nese shkencetaret perpiqen te mbledhin "mosaikun," harta duhet te kete permasa 340 x 340 m.
Kush e ka bërë këtë hartë?
Sa i vjetër është civilizimi në Tokë?
Sa civilizime të tilla ka patur historia e Tokës?
Sa të fshehta të tjera mban në gjirin e tij planeti ynë?