Hyrje


Çfarë janë drogat? Teknikisht, drogat janë
lëndë kimike të cilat ndikojnë në funksionimin normal të trupit dhe/ose të trurit.
Jo të gjitha drogat janë të paligjshme. Për
shembull, kafeina (e cila gjendet në kafe ose
në pijen “Coca-Cola”), nikotina (e cila gjendet në cigare) dhe alkooli teknikisht janë të
gjitha droga të ligjshme edhe pse zakonisht
nuk quhen të tilla. Barnat, si ato që shiten
me recetë të lëshuar nga mjeku ashtu edhe
ato që shiten pa recetë nëpër farmaci, janë
droga të ligjshme të cilat na ndihmojnë të
shërohemi nga sëmundjet, megjithëse edhe
me to mund të abuzohet.
Drogat e paligjshme janë droga të cilat
janë kaq të dëmshme saqë vendet në mbarë
botën kanë vendosur t’i vendosin nën kontroll. Këto vende kanë miratuar disa ligje
ndërkombëtare, në formën e konventave të
Organizatës së Kombeve të Bashkuara, të
cilat përcaktojnë se cilat droga duhen vendosur nën kontroll.
Të gjitha drogat të cilat trajtohen në këtë
broshurë janë të paligjshme. Kjo do të thotë
se, në përgjithësi, është kundër ligjit nëse
mban, përdor ose shet droga të tilla në gjithë
botën.
Drogat, në përgjithësi, kanë disa emra me
të cilët quhen në zhargonin e rrugës, dhe
në këtë broshurë do të gjeni disa prej tyre.
Megjithatë, nuk bëhet fjalë për një listë të
plotë dhe drogat mund të kenë emra të
tjerë në vendin apo në qytetin ku jetoni ju.
Gjithashtu, këto emra mund të ndryshojnë
edhe me kalimin e kohës. Emrat e drogave në
zhargonin e rrugës nuk kanë lidhje me fuqinë
apo pastërtinë e një droge.
Të gjitha drogat e paligjshme kanë një
efekt të menjëhershëm fizik, për të cilin
mund të lexoni në këtë broshurë. Por drogat
mund të pengojnë shumë edhe zhvillimin psikologjik dhe emocional, sidomos te të rinjtë.
Në të vërtetë, drogat mund të shkatërrojnë
potencialin e atyre që i përdorin, të cilin ata
nuk mund ta rifitojnë kurrë më, sepse drogat
kthehen në një lloj zëvendësuesi të mekanizmave që na duhen në jetë.
Edhe pse drogat në këtë broshurë përshkruhen veçmas, ato shpesh përdoren sëbashku. Kjo përzierje e drogave mund të ketë
pasoja të rënda dhe të paparashikueshme
për trupin dhe mendjen e përdoruesve.
Së fundmi, duhet thënë se drogat turbullojnë aftësinë gjykuese të përdoruesve të
tyre. Kjo do të thotë se shpesh përdoruesit
e drogave marrin rreziqe më të mëdha, siç
është, për shembull, seksi i pambrojtur. Kjo
shkakton infeksion me hepatit ose me HIV si
edhe me sëmundje të tjera të transmetuara
seksualisht.

Kanabis





Çfarë është?
Kanabisi është një lëndë si duhani, me
ngjyrë mes të gjelbrës dhe kafesë, e cila
përbëhet nga lulet dhe gjethet e sipërme
të thara të bimës së kërpit. Rrëshira e
kanabisit apo, siç quhet ndryshe, hashashi,
është mbetja e tharë e një lënde që nxirret
nga pjesa e sipërme e lulëzuar e bimës
së kërpit, e cila kthehet në pluhur ose
presohet në forma. Vaji i kanabisit ose, siç
quhet ndryshe, vaji i hashashit, është një
lëng i cili nxirret ose nga bima e tharë ose
nga rrëshira.
Si merret?
Zakonisht, të gjitha format e kanabisit merren
përmes tymosjes, si duhani. Rrëshira dhe vaji i
kanabisit mund edhe të hahen ose të pihen në
formën e çajit.
Çfarë ndikimi ka te përdoruesi?
Kanabisi i jep përdoruesit një ndjesi
relaksimi dhe kënaqësie dhe ndonjëherë i
vendos në një gjendje euforie. Përdoruesi
mund të provojë edhe një ndjesi më të fortë
të shqisave të shikimit, nuhatjes, shijes dhe
dëgjimit.
Cilat janë rreziqet që lidhen me
përdorimin e kanabisit?
Në periudhën afatshkurtër, përdoruesit i rritet
oreksi dhe pulsi. Përdoruesi ka probleme edhe
me kryerjen e akteve fizike dhe intelektuale, si
për shembull e ka të vështirë të ngasë makinën
apo të mendojë në mënyrë logjike. Nëse merret
në doza të mëdha, kanabisi mund të mprehë
perceptimin e tingujve dhe të ngjyrave nga ana
e përdoruesit, ndërkohë që ia bën të ngadaltë
dhe të paqartë të menduarit. Nëse doza është
shumë e madhe, efekti i kanabisit është i
ngjashëm me efektin e drogave haluçinogjene
dhe mund të shkaktojë ankth, panik dhe, madje,
episode psikopatike. Përdoruesit e rregullt të
kanabisit përballen me rrezikun e zhvillimit të
një varësie psikologjike deri në atë masë sa të
humbasin interes në të gjitha aktivitetet e tjera
si puna apo marrëdhëniet me njerëzit. Studimet
e fundit në Mbretërinë e Bashkuar kanë treguar
se ekziston një lidhje midis përdorimit të
kanabisit dhe rritjes së skizofrenisë.
Rreziqe të tjera
Tymi i kanabisit përmban 50 për qind shumë
katran se cigaret me përmbajtjen më të lartë të
katrani, gjë që i vendos përdoruesit në një rrezik
më të madh të kancerit të mushkërive dhe të
sëmundjeve të tjera të sistemit të frymëmarrjes.

Kokaina









Çfarë është?
Kokaina është një pluhur i bardhë ose ngjyrë
qumështi, i cili vepron si stimulues i fuqishëm.
Kokaina nxirret nga gjethet e bimës së kokës.
Gjatë rrugës, mund të tretet ose të “pritet”
me lëndë të tjera me qëllim që të rritet sasia.
Droga “crack” është një kokainë e cila është
përpunuar më tej me amoniak ose bikarbonat
natriumi (sodë buke) dhe ngjan si flokëza ose
kokrriza të vogla.
Si merret?
Zakonisht, kokaina thithet me hundë ose
injektohet, ndërsa droga “crack” tymoset si
duhani.
Çfarë ndikimi ka te përdoruesi?
Kokaina i jep përdoruesit një ndjesi gjallërie
shpirtërore dhe e vendos në një gjendje
euforie. Gjithashtu, shpesh përdoruesi
provon një rritje të përkohshme të niveleve
të gatishmërisë nervore dhe të energjisë dhe
një shtyrje në kohë të urisë dhe të lodhjes.
Cilat janë rreziqet që lidhen me
përdorimin e kokainës?
Efektet afatshkurtra përfshijnë humbjen e
oreksit, shpejtimin e frymëmarrjes dhe rritjen
e temperaturës së trupit dhe të rrahjeve të
zemrës. Përdoruesit mund të sillen në mënyrë
shumë të çuditshme dhe të parregullt dhe,
ndonjëherë edhe në mënyrë të dhunshme.
Doza të tepërta të kokainës mund të
shkaktojnë edhe konvulsione, krizë epilepsie,
hemorragji cerebrale ose mosfunksionim të
zemrës.
Përdoruesit afatgjatë të kokainës
rrezikojnë të kenë një mori problemesh
shëndetësore, disa prej të cilëve varen nga
mënyra se si e marrin këtë drogë. Thithja
me hundë e kokainës dëmton shumë rëndë
indet e hundës; tymosja mund të shkaktojë
probleme të aparatit të frymëmarrjes;
ndërsa injeksioni mund të shkaktojë abscese
ose sëmundje infektive. Rreziqe të tjera,
pavarësisht mënyrës si merret droga,
përfshijnë varësinë e fuqishme psikologjike,
kequshqyerjen, rënien në peshë, humbjen e
orientimit, apatinë dhe një gjendje që ngjan
me psikozën pananojake.

Rreziqe të tjera
Përzierja e kokainës me alkoolin është një
kokteijl i rrezikshëm dhe mund të rrisë
ndjeshëm mundësinë e vdekjes së papritur.

Ekstaza






Çfarë është?
Ekstaza është një stimulues psikoaktiv, i
cili zakonisht prodhohet në laboratorë të
paligjshëm. Në të vërtetë, termi “ekstazë”
ka evoluar dhe nuk përdoret për të quajtur
vetëm një lëndë kimike por në të vërtetë një
gamë lëndësh të tilla të cilat kanë një efekt
të ngjashëm te përdoruesi. Shpesh, çfarëdo
tablete me stemë tani quhet “ekstazë”
pavarësisht përbërjes ës vet kimike.
Edhe pse kjo drogë zakonisht shpërndahet në
formën e një tablete, ajo mund të jetë edhe
në formë pluhuri ose kapsule. Tabletat mund
të kenë forma dhe madhësi të ndryshme.
Si merret?
Zakonisht gëlltitet por mund edhe të thithet
me hundë ose të injektohet.
Çfarë ndikimi ka te përdoruesi?
Ekstaza mund të rrisë nivelet e ndjeshmërisë
të përdoruesve dhe të shkaktojë një ndjesi
afërsie me njerëzit që i rrethojnë. Kjo drogë
mund ta bëjë përdoruesin më shoqërues
dhe energjik.
Cilat janë rreziqet që lidhen me
përdorimin e ekstazës?
Në periudhën afatshkurtër, ekstaza mund
të bëjë që trupi të mos i përfillë sinjalet e
problemeve siç janë dehidratimi, vilania dhe
rraskapitja dhe mund të pengojë aftësinë e
trupit për të rregulluar temperaturën. Për
më tepër, ekstaza mund të dëmtojë rëndë
organe të tilla si mëlçia dhe veshkat.
Ndonjëherë, mund të shkaktojë edhe
konvulsione dhe pushim të zemrës.
Doza të mëdha të ekstazës shkaktojnë një
gjendje acarimi, ankthi dhe halucinacionesh
të rënda.
Përdorimi afatgjatë i ekstazës mund të
dëmtojë disa pjesë të caktuara të trurit,
duke shkaktuar kështu depresion dhe
humbje të kujtesës.
Rreziqe të tjera
Tabletat ose pilulat që shiten për ekstazë
mund të përmbajnë edhe lëndë të tjera që
mund të jenë të rrezikshme dhe që mund të
jenë të ndryshme për sa i takon fuqisë dhe
pasojave të tyre.

Heroina







Çfarë është?
Heroina është një drogë që shkakton varësi
dhe që ka veti kundra dhimbjes dhe e cila
prodhohet përmes përpunimit të morfinës,
një lëndë natyrore e cila nxirret nga bima e
opiumit. Heroina e pastër është një pluhur
i bardhë. Heroina e rrugës është zakonisht
e bardhë në ngjyrë kafe sepse përzihet me
lëndë të papastra, çka do të thotë që çdo
dozë ndryshon nga tjetra.
Si merret?
Zakonisht injektohet por mund edhe të
thithet me hundë ose të tymoset.
Çfarë ndikimi ka te përdoruesi?
Heroina mund t’u heqë përdoruesve
tensionin, ankthin dhe depresionin.
Përdoruesi ndjehet i shkëputur nga lodhja
ose dhimbja emocionale ose fizike. Në
doza të mëdha, përdoruesi mund të provojë
gjendje euforie.
Cilat janë rreziqet që lidhen me
përdorimin e heroinës?
Pasojat afatshkurtra përfshijnë zvogëlimin
e bebes së syrit, të përzier, të vjella,
përgjumje, paaftësi për t’u përqendruar
dhe apati.
Heroina shkakton varësi të madhe fizike
dhe psikologjike te përdoruesi. Përdoruesit
rrezikojnë të zhvillojnë edhe një shkallë
tolerance ndaj kësaj droge, çka do të thotë
se me kalimin e kohës u duhet të marrin
doza gjithnjë e më të mëdha për të provuar
efektin që dëshirojnë.
Përdorimi afatgjatë i heroinës ka një
shumëllojshmëri pasojash të rënda për
shëndetin. Mes të tjerash, mund të shkaktojë
rënie të shpejtë në peshë, kequshqyerje
dhe kapsllëk. Heroina mund të shkaktojë
edhe çrregullim të ciklit mujor te femrat,
përgjumje dhe apati kronike.
Lënia e menjëhershme e heroinës shkakton
simptomat e tërheqjes nga ky ves, të cilat
mund të jenë të rënda dhe përfshijnë ngërç,
diarre, dridhje, panik, sekrecione të hundës,
të ngjethura dhe djersitje.
Rreziqe të tjera
Përdoruesit rrezikojnë të marrin mbidozë të
heroinës e cila mund të shkaktojë gjendje
kome dhe vdekje për shkak të bllokimit të
aparatit të frymëmarrjes.

Haluçinogjenët

Çfarë janë?
Haluçinogjenët, ose drogat psikopatike, janë droga të cilat ia
ndryshojnë gjendjen e ndërgjegjes përdoruesit si edhe
shkaktojnë lloje të ndryshme halucinacionesh.
Llojet kryesore të halucinogjenëve janë
dietilamidi i acidit dilisergjik (LSD), fenociklinida (PCP),
amfetaminat, meskalina dhe psilocibina.

LSD
Dietilamidi i acidit dilisergjik





Çfarë është?
LSD-ja është një drogë gjysmë-sintetike e
prodhuar nga acidi lisergjik, i cili gjendet në
një kërpudhë që rritet në bimën e thekrës dhe
drithëra të tjera.
LSD-ja, e cila zakonisht quhet edhe “acidi”,
është një prej drogave halucinogjene më të
fuqishme. Në rrugë zakonisht shitet në formën
e katrorëve të vegjël prej letre me flluska me
kokrra ku brenda përmbahet droga, por shitet
edhe në formën e tabletave, kapsulave si
edhe në formë të lëngshme. Është një lëndë
pa ngjyrë dhe pa erë, me një shije paksa të
hidhur.
Si merret?
Zakonisht gëlltitet.
Çfarë ndikimi ka te përdoruesi?
Nëse merret LSD, ajo shkakton ndryshime të
forta në mendime, humor dhe shqisa, krahas
ndjenjave të afërsisë dhe shoqërimit.
Megjithatë, efektet e sakta të LSD-së
ndryshojnë në varësi të gjendjes mendore të
përdoruesit dhe mjedisit ku merret kjo drogë.
Cilat janë rreziqet që lidhen me
përdorimin e LSD-së?
Në periudhën afatshkurtër, LSD-ja shkakton
zhgënjim dhe perceptime të shtrembëruara.
Ndryshon sensi i thellësisë dhe kohës i
përdoruesit, ndërsa bëhen më të mprehta
ngjyrat, tingujt dhe prekja.
Disa përdorues të LSD-së provojnë mendime
dhe ndjenja të forta dhe të frikshme si për
shembull frika se mos humbasin kontrollin, frika
nga çmenduria dhe vdekja dhe dëshpërim.
Pasojat fizike janë të vogla në krahasim me
pasojat psikologjike dhe emocionale. Në të
përfshihet zmadhimi i bebes së syrit, shpeshtimi
i rrahjeve të zemrës dhe rritja e tensionit të
gjakut, humbja e oreksit, pagjumësia, thatësirë
në gojë dhe të dridhura.

Metamfetamina




Çfarë është?
Metamfetamina bën pjesë në atë grup
drogash që quhen stimulues të llojit të
amfetaminës (ATS). Është drogë sintetike e
cila zakonisht prodhohet në laboratorë të
paligjshëm.
Metamfetamina është në formën e pluhurit,
të tabletave ose kristaleve që ngjajnë me
copëza qelqi të thyer.
Si merret?
Mund të gëlltitet, të thithet me hundë, të
tymoset ose të injektohet.
Çfarë ndikimi ka te përdoruesi?
Metamfetamina stimulon një ndjesi
mirëqenieje fizike dhe mendore, si edhe
një valë euforie dhe gjendje të gëzueshme
shpirtërore. Përdoruesi provon një rritje
të përkohshme të energjisë, e cila e bën
përdoruesin të mendojë se mund t’i kryejë
më mira aktet fizike ose intelektuale.
Përdoruesi ndjen edhe një shtyrje në kohë
të urisë dhe të lodhjes.
Cilat janë rreziqet që lidhen me
përdorimin e metamfetaminës?
Në periudhën afatshkurtër, përdoruesit
humbasin oreksin dhe fillojnë të marrin
frymë më shpejt. Mund t’u shpeshtohen
rrahjet e zemrës dhe mund t’u rritet tensioni
i gjakut si edhe mund t’u rritet temperatura
e trupit dhe të djersijnë. Në doza të mëdha,
përdoruesit mund të ndjehen të paqetë dhe
të acaruar dhe mund të provojnë goditje
paniku.
Doza të tepërta të metamfetaminës mund
të shkaktojnë edhe konvulsione dhe vdekje
për shkak të mosfunksionimit të aparatit
të frymëmarrjes, hemorragji cerebrale ose
mosfunksionim të zemrës.
Përdorimi afatgjatë i metamfetamnës mund
të shkaktojnë kequshqyerje, rënie në peshë
dhe zhvillim të varësisë psikologjike.
Kur ndërpritet përdorimi i metamfetaminës,
përdoruesi fle për një kohë të gjatë dhe
pastaj zakonisht bie në depresion.
Rreziqe të tjera
Ndonjëherë, metamfetamina bëhet shkak
për sjellje agresive, të dhunshme dhe shumë
të pazakontë te përdoruesit.

A E KONTRROLLON DROGA JETEN TENDE ??????????





NE JETEN TENDE
NE KOMUNITETIIN TEND NUKA KA VEND PER DROGEN