Në tryezën e Krishtlindjeve dhe Vitit të Ri
Pjatat e festave që
ofrojnë shefat e kuzhinës gjithandej nëpër botë janë shumë larg atyre që
jemi mësuar t’i kemi në tryezë. Gjeli thuajse nuk duket gjëkund. Është
zëvendësuar nga menyja gourme, që kërkon jo vetëm përbërësit, por edhe
fantazinë e shfrenuar. Edhe në Shqipëri, nëse keni paraparë menytë në
restorantet ku keni rezervuar për Krishtlindje apo për Vit të Ri, gjërat
kanë ndryshuar. Nëse nuk e keni preferuar peshkun më parë, tani e keni
thuajse gjithandej. Pas një sorbetoje, është edhe gjeli aty. Nuk e kemi
lënë mënjanë recetën e tij, ndryshe nga e përsheshit të përhershëm që në
vitet e fundit gatuhet kur t’i teket secilit, pa pritur të vijë
fundviti. Atë dhe disa ide të tjera i keni më poshtë. Gëzuar
Krishtlindjet dhe meqë këto janë recetat e fundit për këtë vit, edhe
Vitin e Ri.
Gjeli i mbushur (ndryshe nga përsheshi)
Përbërësit:
1 gjel i madhësisë që keni zgjedhur
Selino
Karrot
Qepë
Kripë, piper, majdanoz, rozmarinë, hudhër.
Për mbushjen:
Të brendshmet e gjelit
Qepë
Gështenja
Arra
Selino
Ullinj
Kripë, piper, majdanoz
Përgatitja:
Bëjmë
gjelin gati për gatim, pra e lajmë, pastrojmë dhe heqim të brendshmet
për t’i përdorur te mbushja. E fshijmë me letër kuzhine dhe e kriposim.
Përdorim përbërësit e parë të recetës, i fusim brenda gjelit dhe e
mbyllim me kunja dhëmbësh. Do të marrë shije më të mirë gjatë pjekjes. E mbulojmë me
letër alumini dhe e fusim në furrën e ngrohur më parë në temperaturën
180 gradë për 1 orë e gjysmë. Më pas e ulim temperaturën në 100 gradë
dhe e lëmë edhe për 2 orë. Sidoqoftë, kontrollojeni me sy nëse ka nevojë
për më shumë apo më pak.
Për mbushjen kaurdisim së pari në një tigan
qepën e grirë hollë, selinon dhe shtojmë të brendshmet e gjelit. Iu
shtojmë ujë kur të kenë nevojë dhe lëngun e pjekjes së gjelit. Pasi t’i
kenë zierë të gjitha bashkë, shtojmë gjithë përbërësit e tjerë:
gështenjat, arrat, ullinjtë dhe e rregullojmë me kripë e piper.
Qofte peshku
Përbërësit:
1kg tul peshku i çdo lloji (mjafton të jetë i pastruar ose mund t’i bëni vetëm me midhje)
qepë 1 kokërr
hudhër një kokërr
majdanoz, kopër
selino
krip, piper
vezë, 2 kokrra
miell, bukë e bluar
Përgatitja:
Zieni
tulin e peshkut dhe përziejeni me hudhrat e grira në rende, qepën e
grirë në rende dhe të gjitha erëzat. Shtoni vezët, miellin me sy, bukën e
bluar dhe punojeni fort masën (është e njëjta procedurë si me qoftet e
mishit) pasi masa të jetë lidhur,
formoni topa të vegjël sa një
kokërr arrë, lyejeni me bukë të bluar dhe hidhini të skuqen në vaj të
nxehte në një zjarr mesatar, bëni kujdes që të piqen në brendësi. Kjo
mund të jetë një pjatë mesi në tavolinën e festës.
Levrek me kos
Përbërësit:
400 gr levrek
100 ml kos
Krip, piper, vaj ulliri, limon
Përgatitja:
Filetojmë levrekun, e pastrojmë dhe e marinojmë me
kripë, limon, piper dhe e lëmë 15 minuta. E filetojmë sërish fileton në
feta sa më të holla, pa e prishur (ju nevojitet një thikë me teh të
hollë) dhe e vendosim në një pjatë të cekët ose pjatancë. Përgatisim një
salcë me kosin, vajin dhe limonin. I hedhim të tre përbërësit në një
enë dhe i rrahim fort deri sa të bëhet një masë e lëngshme, por jo shumë
e hollë. E hedhim mbi filetot e holla të levrekut.
Për ta dhuruar (ose marrë si dhuratë)
Soemlierja
më e mirë e përzgjedhur në Itali për vitin 2010, këshillon 4 emra
verërash që mund të çoni dhuratë te miqtë apo të afërmit. Për këtë vit
mund të jetë një “Tommasi Amarone di Valpollicella” e vitit 2007 ose një
“Primitivo” e Manduriës, ajo që është konsideruar si një aventurë
pasioni, ndjesish e shqisash. Ndërsa nëse e doni të ëmbël, mund të jetë
“Passito di Pantelleria Ben Rye” dhe një “Merlino” i 2008-s, “Pojer
Sandri”, që është thuajse një liker që mund të shoqërojë të ëmblat dhe
kafen.
Dy mënyra se si të servirni antipastat e mesit1. Sallatë ruse e dekoruar me proshutë dhe kastravecë turshi
2. Brusketa me salcë djathi, proshutë, majdanoz, domate qershi dhe ullinj të bërë në formë nuse pashke