Henat mund te permbajne jete aliene ashtu si Pandora tek Avatar


Shkencetaret tashme besojne qe henat, si ajo e pershkruar ne filmin Avatar, mund te jene vendet me te zakonshme ku mun dte gjendet jete aliene.
Astronomet kane arritur ne kete konkluzion pasi kane identifikuar deri ne 15 planete te rinj qe orbitojne 'zonat e banueshme' te yjeve.
Te gjithe keto jane bote gjigande te ngjashme ne madhesi me Jupiterin apo Neptunin.
Nderkhe qe vete keto planete nuk do te ishin te pershtatshem per jete te ngjashme me te Tokes, ato mund te jene te rrethuar nga hena ne te cilat mund te kete pyje, oqeane dhe krijesa te gjalla.
Pandora, hena ne filmin Avatar, eshte nje bote e tille.
Deri tani, nje prej 15 objekteve te zbuluara rishtazi eshte konfirmuar si nje ekzoplanet me nje siguri prej 99.9%. Ndersa te tjeret akoma jane ne kategorine e planeteve 'kandidate' nderkohe qe te dhena te metejshme jane duke u mbledhur.
Planeti i konfirmuar, i njohu si PH2 b, orbiton nje yll te ngjashem me diellin ne yjesine Cygnus disa qindra vite drite larg.
Astronomi Dr. Chris Lintott, nga Universiteti i Oksfordit, tha: "Eshte nje fiksim i pergjithshem me gjetjen e planeteve te ngjashem me Token, por ajo qe ne po zbulojme me planete si PH2 b eshte me e cuditshme akoma."
"Jupiteri ka disa hena te pasura me uje. Imagjinoni te afrohet ai sistem ne rajonin e rehatshem dhe te ngrohte ku ndodhet edhe Toka. Nese nje planet i tille do te kishte hene me madhesine e Tokes, ne nuk do te shihnim me Europa dhe Callisto, por bote me lumenj, liqene, dhe te gjitha llojet e habitateve."
"Mund te jete qe botet me te zakonshme te banueshme te jene henet rreth e rrotull Jupiterit dhe Neptunit."

Pas shume studimeve erdhi siguria qe PH2 b eshte pothuajse me siguri nje planet.
\Members of the public helped astronomers identify the candidate exoplanets by logging onto the planethunters.org website on their home computers. The Planet Hunters project invites "citizen scientists" to spot graph patterns signifying the tell-tale dip in brightness as planets pass in front of their parent stars.
Pjesetare te publikut, gjithashtu ndihmuan per te identifikuar ekzoplanetet kandidate duke shkuar tek planethunters.org. Projekti Planet Hunters i fton qytetaret qe te ndihmojne duke u dhene disa udhezime.
Nje inxhinier elektronik nga Faversham tha: "Tani kur te me pyesin njerezit se cfare bera vitin e kaluar une mund tu them qe ndihmova ne zbulimin e nje planeti te ri te mundshem rreth nje ylli te larget."
Drejtuesja e Planet Hunters , shkencetarja Debra Fisher tha: "Ne jemi duke pare fillimiin e njeepoke te re ne projektin Planet Hunter ku vullnetaret tane duket te jene te pakten po aq eficiente sa edhe algoritmat kompiuterike ne gjetjen e planeteve qe orbitojne zona te banueshme distancash nga ylli i tyre."

Perpara ketij zbulimi, 19 ekzoplanete te tjera jane vene re ne zona te banueshme. E njohur gjithashtu si "Goldilocks Zone" kjo eshte rruga orbitale ku temperaturat nuk jane shumete nxehta apo te ftohta por jane ne rregull per te lejuar uje te lengshem ne siperfaqe.
Dr. Ji Wang, nje shkencetar tjeter i Planet Hunter tha: "Ne mund te spekulojme qe PH2 b mund te kete nje hene shkembore qe do te ishte e pershtatshme per jete. Une mezi pres diten kur astronomet te raportojne qe kane dalluar shenja jete ne bote te tjera dhe jo vetem mjedise qe mund te jene te banueshme. Megjithate kjo mund te ndodhe nga dita ne dite."

a thu mund tjet e vertet apo thjesht nje fakt ende i pazbuluar...