“Kompjuteri i parë analoge në historinë e njerëzimit është zbuluar nga qytetërimi i lashtë i Mikenëve”. Kështu pretendon dhe argumenton studiuesi i mbishkrimeve të lashta për qytetërimet e humbura të Mesdheut, z.Minas Tsikritsis.
Sipas studiuesit, objekti Minoan, i cili u gjet në vitin 1898 në Palekastro Sitias, i parapriu “Mekanizmit të famshëm të Antikytheras”, mbi 1.400 vjet dhe është kompjuteri i parë analog në historinë e njerëzimit dhe jovetëm kaq, ai ishte një kompjuter i sofistikuar për kohën e atëhershme, diçka e njëjtë me Lap-Topin e sotëm.

“Duke kërkuar sende të gjetura të lashta Minoan-e me imazhe astronomike në Muzeun Arkeologjik në Heraklion, kemi gjetur një gur matricë nga rajoni i Paleokastro Sitias. Kësaj matrice iu referuan Stefan Ksanthudhidhis dhe Stephen Arthur Evans, duke vënë në dukje se simbolet e “gdhendur” që shfaqen në sipërfaqen e mitrës, janë të lidhur me Diellin dhe Hënën”, thotë zoti Tsikritsis.

Siç shpjegon në ANA – MPA, studiuesi nga Kreta, pasi u analizua “gdhendja” në sipërfaqen e prekshme të diskut me “rreze” radiale në anën e djathtë të kësaj matrice, në vazhdim u vërtetua dobia e saj, pasi kjo matricë ishte baza për ndërtimin e një mekanizmi, i cili mekanizëm përdorej si një kompjuter analog për të përcaktuar eklipset. Në të njëjtën kohë, u studiuan hollësisht dhe përdorimi i mekanizmit si një orë diellore dhe një instrument për llogaritje gjeografike.
“Kjo strukturë ka aftësinë që të përcaktoi kohën dhe gjerësinë gjeogfarike të një vendi në qoftë se ne përdorim tre veglat e saj, dy gjilpërat dhe një diabet, të cilat ndodhen në mitër mbi disk”, tha z. Tsikritsis dhe shpjegon: “Disku me “rreze” radiale, ka në rajonin e tij 25 forma trekëndëshi, nëse ne do ti numëronim çdo gjysmë orë dhe të vendosnim një gjilpërë pingul në qendrën e “gdhendur” dhe të orientonim kryqin qendrorë në veri – jug, atëherë hija e gjilpërës tregon pikën qendrore të rrezores së diskut që korrespondon me kohën e vëzhgimit. Duket se ky mekanizëm mund të përdoret si orë dore, ditore diellore (12,5 orë). Nga ky përdorim del që ora përpjesëtohet në rreth 58 minuta, shumë e afërt me kohën e përdorur aktualisht. Duke patur parasysh se një tregues trekëndëshi (neni radiale) korrespondon me rreth gjysmë ore, pesë pika në çdo indeks në dispozicion ndan këtë trekëndësh në 5 njësi më të vogla të kohës, që zgjat rreth 6 minuta të kohës së sotme.

paskan qen te zgjuar njerezit qe ne at koh...neje un tashi e mora vesh