K R O N O L O G J I A
Nga legjendat:


Pellazget themelojne Dodonen.

Kelket themelojne Ulqinin.

Pirro Neoptolemi, i biri i Akilit, bahet mbret i Epirit dhe themelues i dinastise se Parideve.

Heleni, i biri i Priamit, themelon Butrintin.

Kliniku, i biri i Hyllit, mbret iliresh, u con 72 anije grekeve per rrethimin e Trojes.

Enea zbret nder brigje t'Epirit, ne Butrint.

Selet ruejne orakullin e Dodones.

Tre vllazen ngrehin keshtjellen Rozafat ne Shkoder.
Nga historia:
635 para Krishtit - Gorgi, i biri i Çipselit, me korcirasit themelon Arten.
627 para Krishtit - Korcirasit themelojne Durresin; ma vone Korinthasit themelojne Himaren, Pojanin e Qerfozin.
- Dionizi i Sirakuzes themelon Lezhen
600-550 para Krishtit - Segovezi, prijesi i Galeve, pushton Epirin.
435 para Krishtit - Durresi dhe Arta, se bashku me korintas e taulante luftojne kunder korcirasve.
- Galet pershkojne dhe grabisin Ilirine.
- Leke Mollosi sundon n'Epir.
350 para Krishtit - Disa fise ilire mesyjne Filipin e Maqedonise, i cili i then.
356 para Krishtit - Agroni shtron Epirin dhe merr Qerfozin.
356 para Krishtit - Linde Leka i Madh.
356 para Krishtit - Bardhyli, mbret i ilireve mesyne Maqedonine.
355 para Krishtit - Lufta me "Lidhje".
336 para Krishtit - Leka i Madh hype ne fron.
334 para Krishtit - Te bijte e Bardhylit, Kliti e Glauku cohen kundra Lekes se Madh.
326 para Krishtit - Vdes Leke Mollosi.
326 para Krishtit - Vdes Leka i Madh.
305 para Krishtit - Pirroja ne lufte t'Ipsit kunder Dhimiter Poliorcetit.
287 para Krishtit - Pirroja mund romaket e Kartagjenasit pushtojne "Magna Greacia", Lybien. Pirroja themelon Berenicen (Prevezen).
280 para Krishtit - Pirroja mund romaket ne Herakle.
279 para Krishtit - Pirroja ne krye te ushtrise greko-siciliane kunder Kartagjenasve e Mamertineve.
275 para Krishtit - Lufta ne Benevent.
272 para Krishtit - Vdekja e Pirros n´Argos. Vijne mbas tij Leka, Pirroja II e Ptolemeu.
250 para Krishtit - Iliret fitojne pavaresine nen Glaukun, mbas tij vjen i biri Pleurati.
- Agroni pushton Epirin, Qerfozin e lufton kunder "Lidhjes etolike".
- Shkodra kryeqytet i Ilirise.
232 para Krishtit - Teuta sundon Ilirine ne emen te Pineut
230 para Krishtit - Teuta shtron ishujt e Dalmacise e te Liburnies. Teuta pushton Durresin dhe Qerfozin. Teuta pret krenarisht te derguemit romake, C. Junius dhe L. Coruncanius; ky i fundit vritet ne kthim.
229 para Krishtit - Iliret luftojne kunder romakeve qe duen me i pushtue.
228 para Krishtit - Roma i shpall lufte Teutes.
221 para Krishtit - Vdes Teuta; Dhimitri pushton krejt Ilirine e romaket vejne Pineun.
220 para Krishtit - Iliret shklasin perseri Maqedonine.
219 para krishtit - Etolianet mesyjne Epirin e rrethojne tempullin e Dodones.
216 para Krishtit - Dhimitri pushton Vlonen e tjera qytete te Ilirise.
205 para Krishtit - Paqja e Durresit.
200 para Krishtit - Fillojne luftat kunder Ilirise.
198 para Krishtit - Genci hype ne sundim.
168 para Krishtit - Genci ndryhet ne Shkoder dhe dorezohet ne Medeon (Medun). Iliria dhe Epiri province romake.
167 para Krishtit - Vdes Genci n´Iguvium (Spolet) Itali.
153 para Krishtit - Kryengritja e madhe ilire nen kryesine e trimit Bato qe zgjati 6 vjet.
83 para Krishtit - Vlona qender shkencash; ketu kryen mesimet Oktaviani.
48 para Krishtit - Mark Antoni zbarkon ne Nymphaeu (Shen Gjin) del ne Lezhe ne ndihme te Pompeut.
II. 48 para Krishtit - Mark Antoni pushton Lezhen.
31 para Krishtit - Oktaviani themeloi Nikopolin (Prevezen).
- Lindja e Jezu Krishtit.
59 mbas Krishtit - Sh'Pali pershkon Ilirine dhe Epirin me Maqedoni dhe Sh. Ndreu nga Akaja kalon n'Iliri.
98 mbas Krishtit - Vdiq i martirizuem Sh´Asti, ipeshkev i Durresit.
178 -193 mbas Krishtit - Shen Eleuteri epirotas, Pape shqiptar.
267 mbas Krishtit - Gotet shklasin Ilirine.
Shek. III mbas Krishtit - Martirizimi i Shen Izaurit dhe i Inocentit athinas ne Pojan se bashku me Bardhin e Porozvinin e Herminin pojanas.
287 mbas Krishtit - Vizigotet pershkojne Ilirine.
282 mbas Krishtit - Probi, peranduer romak dhe fis iliras, nenshtron Gotet n'Iliri.
283-296 mbas Krishtit - Karli Pape, nga Salona e Ilirise.
3.II.316 mbas Krishtit - Martirizimi i Shen Vlashit ne Sebaste t'Arbenit.
III.320 mbas Krishtit - Martirizimi i 40 martireve ne Sebaste t´Arbenit.
368 mbas Krishtit - Sundon Valentiniani, i fisit Iliras. Valentiniani dekreton ligjin qe populli i vogel i krahines iliriane te kete nga nje "defensor plebis" (Mbrojtes).
370 mbas Krishtit Krishtenimi i perhapun gjithkund neper Shqipni dhe i organizuem plotesisht.
374 mb. Kr. Kuadet e Sarmatet shklasin Shqipnine.
376 mb. Kr. Gotet me leje te Arkadit bijne ne Epir.
387 mb. Kr. Shkodra Seli Arqipeshkvnore.
395 mb. Kr. Iliria bahet krahine romake e thirret Praevalitane.
395 mb. Kr. Shqiperia nen mbreten romake te Bizantit, sundon Honori.
396 mb. Kr. Durresi metropol i Ilirise.
Shek.IV-Shen Donati ipeshkev i Evorese n'Epir (kohen e Theodozit te Madh). Shen Prokuli e Shen Martiri (kohen Licinit) ne Ulpianen e Dardanise-Iliri.
402-417- Rufi, ipeshkev i Salonikut, sundon dioqezet e Ilirise dhe t'Epirit.
30.IX. 420-Vdekja e Shen Jeronimit, iliras nga Stridonja
431- Imzot Senecioni, Arqipeshkev i Shkodres merr pjese ne Koncilin e Efezit.
481- Ostrogotet rrethojne Durresin. Nje pjese Shqipnie nen Teodorikun.
493- Justiniani, sundon per do kohe ne Ballkan. Ne Epir ngrehe keshtjellen dhe nderton nje akuedukt.
Shek.V- Shen Niceta, ipeshkev ne Remeziane (kohen e Shen Paulinit nga Nola.
553 - Justiniani, me fis iliras, debon Ostrogotet nga Iliria.
600 - 650 - Serbet, mandej Kroatet dynden ne Shqipni.
601 - Shkodra seli ipeshkvnore.
640 - 642 - Gjoni IV pape iliras nga Dalmacia.
687 - Kononi pape nga Thrakja.
920 - Simeoni car i Bullgareve shtrine sundimin deri ne Butrint, Himare e Vlone.
990 - Samueli i Bullgarise pushton Durresin.
Shek.XI - Normanet, te prime nga Robert Guiskardi e i biri i tij Boemundi, pushtojne Shqipnine.
1019 - Bizantinet i therrasin shqiptaret albanoi, fis te cilin e permend Ptolemeu me 150 mbas Krishtit.
1050 -1080 - Shqipnia e Veriut nen Serbine.
1081 - Durresi, Vlona, Janina dhe Shkupi ne dore te Normaneve.
1085 - Venecianet mundin Normanet afer Butrintit ku vdiq Guiskardi. Bizantinet prape pushtojne Shqipnine, por Durresin dhe pak qytete.
1094 - Emni Albanoi permendet nder kombe perendimore.
1110 - Thema Dyrrachion province ne vedi me kryeqytet.
1180 - Mbreti serb Stefan Nemanji, pushton Durresin.
1185 - Guljemi II norman, merr Durresin, Shkodren, serbet zaptojne Shqipnine.
1202 - Mehill Ejlluer Komneni pushton Epirin.
1210 - Venediku pushton Durresin e brigjet e Detit Adriatik.
1215 - Theodor Ejllori qet venedikasit jashte Shqipnie.
1218 - Abati Pjeter Dokne asiston ne themelimin e Kishes se Shirqit.
1218 - 1241- Jovan Ahseni II Car i Bullgareve pushton Shqipnine e Eperme.
1240 - Themelimi i Kuvendit Franceskan te Lezhes.
1245 - Mbahet Koncili i Lionit.
1259 - Mehill Ejllori i jep se bijes, Helene, si paje Vlonen, Janinen, Beratin, Durresin dhe Qerfozin.
1271 - Mehilli II dhespot n'Epir.
1272 - Karl Andoni merr Durresin dhe Beratin.
1272 - Themelohet Kisha e Shen Rrokut.
1274 - Durresi rrenohet prej termetit.
1330 - Stefan Uroshi II pushton Shqipnine e mesme dhe Epirin. Vdiq n´Uri i Lumi Francesk.
1288 - Franceskanet ngrehin se parit Kuvendin e tyne ne Shkoder.
1290 Helena e Rashes nderton kishen e Shirqit
9.IV.1302 - Me urdhen te Senatit te Venedikut lirohet Ambasadori i Turqise i arrestuem ne Lezhe nga proveditori i atij qyteti.
1304 - Filipi, princ i Tarantit merr Durresin.
1312-1318-Shqiptaret lidhen me Filipin e Tarantit kundra Uroshit II e e ngushtojne ne Shkup me i dhane liri.
1319 - Shqiptaret e veriut hidhen kunder Milutinit dhe me arme ne dore nxjerrin disa te drejta te mohueme deri atehere.
1336 - Kryengritje kunder Car Dushanit.
22.I.1346 - Kunorezimi i Car Dushanit.
1346 - Nder dokumentat e Klementit VI permendet Katedralja e Shkodres.
1358 - Pjeter Loshe Mazrreku dhespot i Nartes.
1358 - Nise sundimi i deres se Balshajve.
1361 - Vdes Balsha I
1361 - 1401 - Te bijte e Balshes I pushtojne Republiken e Tivarit dhe vejne seline ne Shkoder.
1363 - Karl Topia pushton Durresin dhe mbyte Niceforin.
1370 - Balshajt pushtojne Kaninen dhe Vlonen.
1372 - Balshajt u marrin serbeve Pejen, Prizrenin, Ohrin dhe Kosturin.
1375 - Gjin Bue Shpata pushton Morene e bahet sundues i saj.
1383 - Balshajt pushtojne Durresin.
1385 - Otomanet qesin Balshajt jashta Durresit ku hyn Karl Topia. Vdes Balsha II i mbytun.
1389 - Gjergji II Balsha ike ne Ulqin e Tivar.
1392 - Turqit duken per here te pare ne afersinat e Shkodres. Venedikasit marrin Durresin prej Gjergj Topise.
1393 - Nikete Toia ne Kruje.
1393 - Dukagjinasit permenden si dere sunduese.
1394 - Ndertohen te parat saranxha ne keshtjellen Rozafat.
II.1395 - Gjergj Strazimir Balsha i shfaqe dishirin Venedikut me i leshue Shkodren.
IV. 1396 - Gjergji II Balsha then Radiq Cernojeviqin e Malit te Zi. Gjergji II Balsha ia shet Shkodren e Drishtin Venedikut. Venediku pushton Shkodren.
21.VI.1399- Meremetime ne keshtjelle te Lezhes. Vdes Gjin Bue Shpata. Vjen mbas tij Maurik Bue Shpata, dhespot ne Narte. Venediku merr Vlonen, Butrintin dhe Pargen.
1401 - Venediku merr masa mbrojtese ne keshtjelle te Shkodres.
2.II.1403 - Gryka e Bunes forcohet nga Venediku. Maurik Bue Shpata qet greket jashte Janine.
6.V.1403 - Nga sundimtari venedikas merren masa mbrojtese per Shkodren.
1408 - Helena Balsha dhe Strazimir Balsha zgjedhin kontin Topia si arbiter per cashtjet e linduna ne mes tyne dhe Venedikut.
1409 - Shkodra cohet me arme kundra Venedikut. Venediku con ushtri per mbrojtje te Shkodres dhe t'Ulqinit nga kercnimi i turqve.
1412 - Lindja e Gjergj Kastriotit ne Kruje.
1422 - Mbahet Koncili i Kostances.
1418 - Karl Toci mbyte Maurik Bue Shpaten e bashkon dhespotatin e Janines e t'Artes.
1419 - Gjon Kastrioti, princi i Krujes mundet prej Evrenoz Pashes te cilit i jep peng kater bijte.
31.I.1430 - Humanisti shkodran Gjon Gazulli merr doktoraten n'Universitetin e Padoves. Venediku con fuqi te reja per mbrojtjen e Shkodres e t'Ulqinit nga turqit.
1431 - Janina bie ne duer te turqve.
1434 - Shqipnia Veriore cohet ne lufte kunder Turqise.
1443 - Skanderbegu largon Turqit nga Sfetigradi
1.III.1444 - Lidhja e Lezhes ku marrin pjese edhe Dukagjinet, Shpatet, Dushmanet, Altisferet e Dejes, Arianitet, etj.
12.VII.1445- Skanderbeu i shpalle lufte Sulltan Muratit II.
1447-Skanderbeu, mbas luftes me Venedikun, xen rob ne Mirdite Mustafe Pashen.
22.VI.1449 - Skanderbeu ban paqe me Venedikun. Skanderbeu then Muratin II. Zjarr i madh n'Shkoder qe mberrin deri ne dyert e keshtjelles.
II.1452 - Pal Dukagjini shperblehet prej Venedikut me merita patriotike.
1453 - Skanderbeu then Hamza Kastriotin e Mois Golemin.
4.I.1454-Sundimtaret venedikas mblidhen ne Durres per te bisedue mbi masat mbrojtese dhe fortifikuese kunder Turqise dhe shtrohet se si me i ndihmue Skanderbeut.
6.II.1453-Rektori i pergjithshem venedikas urdhenohet me bashkue forcat me Skanderbeun kunder turqve.
1459- Skanderbeu shkon ne ndihme te Ferdinandit t'Aragones ne Bari.
1460-1461-Skanderbeu kthehet me vrull nga Italia dhe mund kater ushtri turke njena mbas tjetres.
1461-Bahen fortifikime ne keshtjellen e Shkodres.
1462-Formula e Pagezimit.
VIII.1463 - Skanderbeu then ushtrite turke afer Ohrit.
1464-Afer Gurit te Bardhe Jakup Pashe Arnautin Skanderbeu e then dhe e mbyte.
1466 - Skanderbeu then ushtrine turke i prime prej Ballaban Bader Pashes qe mbet vdekun n'at lufte.
1467-Skanderbeu then sulltan Mehmetin dhe e ngushton me dale prej Shqipnie i koritun. Mblidhet Kuvendi II i Lezhes.
I.1468-Vdes ne Lezhe Gjergj Kastrioti, Skanderbeu. Imzot Pal Ejllori, Arqipeshkev i Durresit merr sundimin e Shqipnise.
17.V. 1474 - Qarkimi i pare i Shkodres nga turqit, sundimtar Anton Loredani.
20.6.1478-Turqit pushtojne Krujen dhe mbysin Kontarinin dhe Leke Dukagjinin. Mbas nje lufte te rrepte Lezha bie ne dore te turqve.
1479 - Shkodra ne dore te turqve te cilet bajne lidhje me Venedikun.
1480 - Pushtimi i plote i Shqipnise nga turqit.Sulltan Mehmeti del n' Otranto.
1481 - Gjon Kastrioti II pushton shume vende te Shqipenise me ndihmen e himarioteve.
1481 - 1492 - Mergimi i shqiptareve ne Sicili (Itali).
1488 - Gjon Kastrioti mundohet me i debue turqit nga Shqipnia.
1493 - Themelimi i ma se pares shtypshkronje n'Obot afer Rijeke, ma e para ne Ballkan.
1499 - Fr. Bernardini, frat shkodran, i shkruen Senatit te Venedikut tue e lute te formonte nje ushtri e tue bashkue me forcat shqiptare nen urdhenat e Skanderbeut te ri, te birit te Gjergjit dhe me pjesemarrjen e Dukagjinasve, t´u forcojshin ne Lezhe e prej andej me mesye Shkodren dhe Krujen.
1501 mb. Kr.- Durresi ne dore te turqve.
1503 - Kane fillue luftat e papreme te shqiptareve kunder turqve.
1504 - Gjergji Negro, ambasador i Venedikut ne Stambolle, cakton kufijte e Shqipnise se Veriut dhe ato t'Ishullit te Lezhes.
1505 - Ishulli i Lezhes bie ne duer te Turqve.
1545-47 - Mblidhet Koncili i Trentit.
1555(5.I.) - Del ne drite "Meshari" i Gjon Buzukut.
1566 - Linde Dom Pjeter Budi nga Guri i Bardhe.
1571 - Turqit marrin Ulqinin e Tivarin.
1572 - Shqiptaret cohen kunder Turqise. Ibrahim Pasha i Pejes cohet kunder Turqise.
1577-Kryengritje e madhe dhe lufta kunder Turqise ne Shkoder te Lama e Spahijve. Vendosja si sundimtar vendas e Begollejve te Pejes.
1583 - Franceskanet kane pese kuvende; ne Rubik, Lezhe, Sebaste, Kep te Rodonit dhe ne Memel (Hajmel apo Menele).
1592 - Kryengritje e pergjithshme ne Shqipeni.
23.7.1602 - Mbledhje e madhe ne Sh'Llezhder te Mirdites ku marrin pjese 2656 krene dhe kerkojne lidhje me Venedikun kunder Turqise dhe mbrenda tri diteve mblidhen 100.000 luftetare, por Venediku nuk bezane.
1606 - Linde ne Sape Frang Bardhi, shkrimtar dhe autor i nje fjalori ne gjuhen shqipe.
1607 - Nje tjeter kryengritje popullore kunder Turqise.
1614 - Hoti, Kuci e Shkreli lidhin besen kunder Turqise dhe rrokin armet per liri.
1621 - Imzot Pjeter Budi organizon nje kryengritje kunder Turqise ku marrin pjese 300.000 vete.
1623 - 38-Fiset e Kelmendit cohen kunder Turqise dhe thejne Sulejman Pashen. Me tê bashkohet edhe Kuci.
1624 - Martirizimi i Dom Mark Kishaj, famullitar i Shkodres.
1630 - Linde Imzot Pjeter Bogdani, ne Gur te Hasit te Thate te Dukagjinit.
1626 - Imzot Frang Bardhi ne Venedik i pergjigjet Imzot Gjon Tomak Maranoviqit, tue mbrojte shqiptarizmin e Skanderbeut.
1638 - Hoti cohet ne lufte kunder Turqise.
1644 - Franceskanet misionare P. Pali nga Mantova dhe P. Salvatori nga Affida, qene mbyte e hjedhe ne Cem. Ai vend sot quhet Pellgu i Fratit. Mbyte me thika.
1648 - P. Ferdinandi nga Albisola e P.Jaku nga Sarnane, misionare franceskane, ngulun mbi huj per fe ne Pazar te Shkodres nga Turqit. P. Ferdinandi ndei gjalle tri dite tue predikue.
1645 - Kelmendasit qesin jashte Turqit.
1674 - Dom Nikolle Vladanji thote meshen e pare ne Kishen e Pdhanes. Me 1693 bahet ipeshkev i Lezhes.
1687 - Kelmendi e Kuci dhe Himarjotet cohen kunder Turqise.
1696 - Mbare krahina e Hotit lufton kunder Venedikut per ceshtjen e Ulqinit.
1698 - P. Filip Shkodra cele shkolle nefamiljen Kamsi, ne Shkoder.
1699 - Kelmendi ne lufte kunder Turqise, bashkohet me tê Ulqini e Tivari.
1700 - Imzot Anton Zezaj (Negri), ipeshkevi i Shkodres, vjerre ne konop per fe ne pazar - Teqe.
1700 - Klementi XI Albani Pape shqiptar i lindun n'Urbino.
1703 - Koncili i Pare Shqiptar ne Merqi i kryesuem nga Imzot Zmajeviqi, arqipeshkev i Tivarit.
1718 - P. Antoni nga Sora, franceskan, vare ne konop per fe, afer Shkodre.
1739 - Malesoret e Mbishkodres vrasin Mahmut Pashe Begollin prej Peje.
1740 - Zi e madhe buke ne te gjithe Shqipenine. Don Karlo i Napolit dergon grune. Çmimi: Nje kale arrine 16.000 aspra, ceniku i orizit 40 oka e djathe 40 aspra dhe oka e mishit 20 aspra.
1743 - Dom Gjon Nikolle Kazazi boton librin e tij.
1745 - Permenden nga rregjistri i Imzot. Pal Kamsit keta lagje dhe rrethe te Shkodres, Tophana, Remaji, Kazena, Sh'Lavrendi, Qafa, Kishaj, Zarufa, Shiroka dhe Kepi i Madh.
1747 - Kryengritje e madhe kunder Turqise.
1755 - Çaushollajt qiten jashte Shkodre.
1764 - Themelohet ne Shkoder shoqnia e Shen Andout.
1769 - Mehmet Pashe Plaku i Deres Bushatlijve emnohet sundimtar i Shkodres.
1775 - Per tre muej rresht shi i madh e dame te panumer sidomos ne Pult, Shosh, Nikaj- Mertur, Selce, Drisht. Shkodra u mbyt n'uje. Dom Jak Tanushi Zorba, nderton Kishen e Shkrelit. Mehmet Pasha me te birin e me 15.000 ushtare niset me zhbi Kucin.
1778 - Mustafe Pasha shkon ne More e vdes.
1779 - Prej 6 Kallnorit deri me 29 prill asnje pike shi dhe u bâ korrje e ganishme.
1784 - Pazari i Shkodres mbushet me drithe dhe cmimi qe ishte prej 3000-2400 aspra huni, ra ne 1500-1200 dhe ky bollek vazhdoi deri me 1789.
1786 - Kara Mahmuti then ushtrine turke qe kishte ardhe me rrethue Shkodren.
1787 - Kara Mahmuti pajtohet me Mirdite.
1787 - Imzot Gjergj Radovani shuguron ipeshkev Imzot Frano Borcin, prift shkodran, ne kishen e Shen Merise Magdalene.
1787 - Ne qafe Dardhe xehet ne befasi dhe i pritet kryet Kara Zeqir Pashes, Vezir i Rumelise prej anmiqve te tij.
1887 - Mahmut Pasha me sulm del e zbret nga keshtjella ku ishte ngujue, then ushtrine qarkuese, vret Mehmet Pashe Çaushollin dhe ndjek ushtrine boshnjake deri ne Kotorr.
1787 - Mehmet Pashes i pritet kryet.
IV. 1788 - Vritet Tahir Age Juka dhe i biri i kapidan Pashe Shpuzes, anmiq te Mahmut Pashes.
1788 - Mberrijne ne Shkoder tre delegate te Zefit II t'Austrise dhe ndryhen ne keshtjelle per bisedime me Mahmut Pashen.
1788 - Te percjellun prej besnikeve te Mahmut Pashes,tre delegatet austriake nisen kah Kraja, por afer Muriqit, vriten ne befasi, u priten krenet dhe i vorrosin ne Mjet, ne nje grope nder suka te Liqenit; Mahmut Pasha i con ne Stambolle krenat e tyne.
1789 - Kremtime te medha ne Shkoder, per gezim qe Sulltani kishte fale Shkodren. Keshtjella u ndez flake nga krismat e topave, qe shprazeshin me galdim.
1789 - Mahmut Pasha niset me shtype levizjen e Bosnjes; popullit te krishtene i vehen taksa te randa; pasanikeve 150 grosh, te mesemve 70-80 grosh, te vorfenve 30 grosh, ndersa klerit katolik, nder te cilet priftenve te Tophanes, ipeshkvijve te Lezhes, famullitareve te Lezhes, Merqise, Manatise, Bulgrit nga 100 grosh. Zadrimes i muer dy heresh pagesat e taksavet.Per t'u shtie tmerrin atyne qe s'kishin ndigjue me shkue ne lufte, si edhe atyne qe dezertojshin, me 7 shtator i qe pre kryet nje katolikut nga Shpori dhe me 9 te atij mueji nje myslimanit nga Myselimi.
1789 - Bollek i madh ne Shkoder. 6 pare oka e miellit te grunit, 2 pare ajo e misrit. Lagjja Bahcellek thirret Babaik.
1789 - Mahmut Pasha shkon me te nipin ne Bosnje, Novi Pazar e Vidin.
1791 - Mahmut Pasha i pret kryet Kole Mirditorit.
1792 - Mahmut Pasha shkon ne Prizrend e Prishtine.
1796 - Kara Mahmutit i pritet kryet ne lufte.
1796 - Mahmut Pasha shkon ne Piper ku mbet i vrame.
1796 - Vdes ne Piper te Kucit bashke me Mahmut Pashen, nipi i tij.
1798 - Mehmet Pashe Bushati shkon ne Vidin. Ne Shkoder bie murtaja.
1801 - Dom Simon Kamsi i mbiquejtun Signoreja kah fundi i dhetorit mbledhe ne Shkoder nje sasi te madhe te hollash per te pague haracin e madh qe sundimtari u kishte vu fshatareve laramane te Jubanit, Ganjolles, Gajtanit, Gurit te Zi e Rrencit.
1803 - Bie murtaja ne Shkrel.
1804 - Brahim Pasha shkon ne Anadoll me luftue per Sulltanin.
1809 - Vdes Brahim Pashe Bushati.
1814 - Shkreli cohet kunder Mustafe Pashe Bushatit.
1815 - Sulejman Hoti mundohet me mbyte Mustafe Pashen, por vret kushrinin e tij, Tahir Pashen.
1817 - Murtaje e madhe ne Shkoder e Shkrel; viktime e sherbimit fetar e shoqnor, vdes Dom Jak Tanush Zorba ne Shkrel.
1819 - Ali Pashe Tepelena, si shtron krejt Epirin, merr Pargen.
1820 - Mustafe Pashe Bushati, i emnuem vezir, shkon me luftue ne More.
1821 - Dy ushtri turke mesyjne Shqipnine.
1821 - Nen kryesine e Mark Bocarit, shqiptaret luftojne per lirine e Greqise.
1822 - Hurshit Pasha i Morese xen e mbyte trathtish Ali Pashen e Janines.
1823 - Prenge Bibe Doda shtron Dibren, Llezhi i Zi, princ ne Mirdite.
1829 - Mustafe Pasha shkon ne Vidin ne lufte.
1830- Linde P.Leonard de Martino, italo-shqiptar, franceskan i cili qe misionar ne Zadrime. Me 1881 botoi vepren "Arpa" e nje italo- shqiptari; mesoi edhe ne shkollen franceskane ne Shkoder.
1831 - Mustafe Pasha i shpalle lufte Turqise, i del para ushtrise turke ne Perlep me 20.000 vete.
1831 - Mustafe Pasha dorezohet dhe cohet ne mergim ne Stambolle.
1835 - Kryengritje e madhe ne Shqipeni.
1834 - Kryengritje fshatare kunder Turqise kryesue nga Dasho Shkreli, Osman Pasha ndryhet ne keshtjelle dhe i shtrenguem jep disa lehtesina.
1827 - Linde Pashko Vasa, shkrimtar i Rilindjes.
1837 - Termet i forte ne Shkoder.
1839 - Malazezet mesyjne Hotin dhe Kelmendin, Gruden.
1840 - Mblidhet Kongresi i Londres. Mehmet Ali Pasha, shqiptar.
1848 - Kryengritje e madhe kunder Tanzimatit.
1849 - Kryengritje fshatare kunder Turqise.
1852 - Tjeter kryengritje malsore kunder Turqise.
1854 - Kryengritje e armatosun ne Shkoder. Mirditasit dallohen ne luften turko-ruse ne Krime.
1855 - Termet i forte ne Shkoder.
1856 - Kremtime te medha ne Shkoder per nenshkrimin e paqes. Per nje ore rreth u zbrazen top e pushke nga keshtjella e kodrat e Tepes.
1856 - Hamz Age Kazazi u prine disa fanatikeve me shkue e me rrethue Seminarin Papnuer te Jezuitevet.
1856-Arrijne ne Shkoder pese delegatet e qeverise austriake dhe u ndryen ne keshtjelle ku biseduen me sundimtarin per ceshtjen e damtimit te Kolegjes dhe me 16 dolen nga Shkodra pa u marre vesh se cka u vendos.
1856-Vjen ne Shkoder i derguemi fuqiplote i Stambolles dhe pati bashkefjalime me Konsullin e Austrise, Ipeshkevin e Pashen. Mustafe Pashe Menehmeni dergon ne mergim Hamz Age Kazazin me disa paresi Shkodre. Mali i Zi pushton Kucin. Krijohet ne Shkoder Komisioni Xhibalit ne krye te te cilit vihet Haxhi Age Lohja.
1857 - Qeverija turke zbret nga Keshtjella e zen vend ne shtepi te Dervish Beg Koplikut.
1858 - Hidhet guri i pare i themelit te Katedrales se Shkodres.
1858 - Kushe Micja cele shkollen per vajza shkodrane.
1859 - Linde ne Shkoder poeti i Rilindjes Filip Shiroka.
1859 - Themelimi i Seminarit Papnuer te Shkodres me nxanesat: Prenge Doci, Ndue Bytyci.
1860 - Linde ne Shkoder artisti piktor Kole Arsen Idromeno.Vdiq me 12. XII. 1919.
VIII.1861- Franceskanet ngrehin Kuvendin e tyre ne Shkoder.
1862 - Lidhja shqiptaro-greke per kryengritjen ne Janine e Durres. Lufta e Konices me humbje te Turqise. Oficeret e keshtjelles lejohen me ndeje lirisht ne qytet, me urdhen te Ferik Mustafe Pashes. Shugurimi i Imzot Dario Bucciareli ne Katedralen e Shkodres nga Imzot Karl Pooten. Dalin ne drite botimet e Dom Ejell Radojes.
1864 - Linde ne Shkoder arsimtari e shkrimtari Mati Logoreci.
2.1866 - Linde ne Shkoder poeti e shkrimtari Dom Ndre Mjedja.
5.1866 - Vdes ne Kallmet shkrimtari Dom Pjeter Zarishi.
12.1866 - Krijohet i Treti Urdhen ne Shkoder.
II.1867 - Shkodra bahet Seli Arqipeshkvnore.
1870 - Dom Pashko Junki boton librat e tij.
1871 - Zef Jubani Ndokillia boton disa rapsodi shqiptare.
1.XI. 1871 Koncili II Shqiptar, kryesuem nga Imzot Karlo Pooten, Metropolit i Tivarit dhe Arqipeshkev i Shkodres.
10.1874 - Çelet shkolla e Shirokes nga Dom Zef Ashta.
1869 -1870 - Mbas shinave dhe vershimeve te shumta Drini kthen ne shtratin e vjeter kah Shkodra.
12.1874 - Shkrepe moti n´oren 5.15 ne depon e municionit te keshtjelles qe merr flake dhe mbesin te vdekun 97 vete.
24.6.1875 - Linde Imzot Benardin Shllaku.
7.1875 - Themelohet Kuvendi i Franceskaneve ne Gjuhadol.
X.1875 - Themelohet Kongregacioni i Zojes Nunciate ne Shkoder.
X.1877 - Jezuitet celin Kolegjen Saveriane ne Shkoder.
2.1878 - Malet e Veriut protestojne kunder qeverise se Athines per ceshtjen e Epirit.
4.1878 - Themelohet "Lidhja e Prizrendit".
1878 - Fuqite e armatosuna te "Lidhjes" mesyejne Malin e Zi qe don me pushtue Plave e Guci.
1878 - Lidhja e Prizrenit proteston me memorandum kunder vendimeve te Kongresit te Berlinit. Shkodra proteston prane Kongresit te Berlinit per shkeputjen e Podgorices, Tivarit, Plaves dhe Gucise.
18.6.1878 - Mirdita, Malsia e Lezhes dhe Lura i luten Kongresit te Berlinit me i dhane autonomine.
13.7.1878 - Traktati i Berlinit i leshon Malit te Zi, Ulqinin e Tivarin, Plave, Guci e Triepsh dhe Greqise nje pjese te Epirit.
11.1878 - Nga frika qeveria turke rrethon Shkodren me 20.000 ushtare.
2.1879 - Linde ne Shkoder patrioti dhe shkrimtari Luigj Gurakuqi.
1879 - Ushtrite malazeze thehen keqas nga vullnetaret shqiptare qe mbrojne Plave e Guci.
1880 - Plave e Guci i hiqen Malit te Zi.
1880 - Malit te Zi i leshohen vendet qe nga Tivari deri ne Breg te Bunes. Vdes ne Venedik Imzot Ejell Radoja, shkrimtar e famullitar i Shkodres. Tina e Nikes cele shkollen e punes se dores per vajza. Botohet libri i Dom Ndre Logorecit "Doktrina e Krishtene". Ulqini bie ne dore te Malit te Zi. Arta i leshohet Greqise. Ate Jak Jungu boton "Kulshedren e Shpirtit" dhe disa poezi te Dom Ndre Mjedes: "Shahiri elierz". Ma vone ne vitin 1895 boton edhe fjalorin "Shqip-Italisht". Dom Pashko Babi (Sheqeri) boton ne Shkoder "Vakinat e te shkruemit shejte". Lidhja Hot-Grude-Shkrel-Kastrat me shty kufinin e Shqipnise.
1879 - Krijohet Kuvendi i Murgeshave Stigmatine ne Shkoder. Themelimi i shkolles Stigmatine per vajza.
1882 - Çelet Kolegja Serafike Franceskane ne Shkoder.
1885 - Linde ne Shkoder shkrimtari Hile Mosi.
1887 - Shugurohet ne Kishe te "Zojes se Shkodres" Imzot Ndre Logoreci, ipeshkev e mandej me 24.8. 1887 Arqipeshkev i Shkupit. Themelohet Kongregacioni i Zojes se Lurdit per gra.
1887 - Krijohet Kuvendi i Franceskaneve te Arra e madhe (Shkoder).
1888 - Krijohet Misioni Shetites ne Shkoder.
1899 Imzot Prenge Doci, Abat i Mirdites themelon ne Shkoder Shoqnine Letrare "Bashkimi".
1889 - Themelohet Kompania e "Zojes Rruzare" te Arra e Madhe.
1889 - Krijohet shoqnia bamirese "Rrethi i Shen Jozefit" ne Kolegjen Saveriane.
1889 - Vdiq Imzot Pashko Junki, famullitar i Shkodres e shkrimtar.
1889 - Çelet spitali i Motrave te Meshires ne Shkoder.
6.1895-Koncili III Shqiptar nen kryesine e Imzot Pashko Guerinit, Arqipeshkev Metropolit i Shkodres.
28.6.1897 - Murgeshat Stigmatine celin kopshtin per femije te vogjel me dreke, falas.
1899 - Vdes Ate Jak Jungu, shkrimtar, themelues i Kongregacionit te "Zojes Nunciate", te Kongregacionit te "Zojes se Lurdit" dhe te Uratores se "Zemres se Krishtit."
1902 - Shkolla franceskane jep mesimet ne gjuhen shqipe.
1903 - Me alfabet te Shoqnise "Agimi" shtypen tekstet e shkollave fillore.
1903 Shtjefen Maci mesues ne Dajc te Bregut te Bunes.
1904 - Lush Kola nga Barbullushi meson ne fshatin e tij. Pse perhape idena nacionale, pushohet nga puna.
1904 - Hile Agustini cele shkollen ne Bushat.
13.6.1904 - Imzot Jak Serreqi krijon qelen e re famullitare ne Serreq.
6.I.1905 - Termet i madh ne Shkoder, ne oren 5,30 te mengjesit. Dame te medha ne Shkoder.
8.12.1905 - Bekimi i Kishes Franceskane te Gjuhadolit.
1907 - Themelohet azili i jetimeve nga motrat Saleziane ne Shkoder; ma vone dhe i pleqve te vorfen.
1908 - Vellaznit e shkollave Schulbrüder hapin internatin per femijet e vorfen ne Shkoder.
31.8.1908 - Shpallja e Konstitucionit nga Sulltan Hamiti. Kremtime te medha ne Shkoder.
1908 - Shkodra merr pjese ne Kongresin e Monastirit ku dergohen: Fishta, Gurakuqi, Dom Ndre Mjedja, Mati Logoreci, Hile Mosi.
- Krijohet klubi "Gjuha Shqipe" ne Shkoder.
1909 - Zef Ndoc Ndreka, fshatar nga Spaci i Mirdites meson aty.
1909 - Del ne Shkoder gazeta "Koha" e "Bashkimi". Kerkohet nga Shkodra njohja zyrtare e kombit, e arsimit te detyrueshem, sherbimi ushtarak ne vend, e nje sundimtar i pergjithshem shqiptar...
24.7.1910 - Xhavid Pasha me 20 taborre (batalione) vjen me shtrue Shkodren.
1910 - Lufte ne Kacanik ndermjet shqiptareve dhe turqve. Kryengritje e Malsise se Madhe.
26.7.1910 - Shefqet Turgut Pasha vjen ne Shkoder me shtrue Malsine. Luftime te pergjakshme ne Qafe t'Agrit e ne Qafe Shtame te Shales ndermjet dukagjinasve dhe ushtrise turke.
1911 - Plase kryengritja e Malsise se Madhe, ne Kastrat.
6.4.1911 - Dede Gjo' Luli ngule ne Bratile ne maje te Deciqit flamurin kombetar dhe Malsia e Madhe lufton per pavaresi e liri.
18.5.1911 - Kryengritesit shqiptare i pergjigjen Shefqet Turgut Pashes se nuk perulen e se do te luftojne tue derdhe gjakun deri ne fitimin e plote te lirise.
5.7.1911 - Kryengritje e pergjithshme kunder Turqise per liri.
X.1912 - Plase lufta Ballkanike. Ne Shkoder shprazen tre topat e fundit turq per shpallje lufte.
X. 1912 - Niset rrethimi i Shkodres nga malazezet.
28.11.1912 - Shkodra merr pjese me Luigj Gurakuqin ne Shpalljen e Pavaresise shqiptare ne Vlone, ne Qeverine e perkohshme nen kryesine e Ismail Qemalit.
30.1.1913 - Esad Pashe Toptani shtien e vret trathtisht Hasan Riza Pashen, dalezotes i Shkodres, i cili donte me ngrite flamurin kombetar shqiptar ne keshtjelle e ne kumbonare te Katedrales se Shkodres.
2 3. 4.1913 - Esad Pasha ia shet Shkodren malazezve per dy milion florinta, te cilet futen ne qytet ne tri drejtime: nga Taraboshi, nga Fusha e Shtojit e nga Bardhanjoret.
14.4.1913 - Malazezet djegin Pazarin e Shkodres, mbasi e grabiten, dhe dalin ketej tue i a leshue vendin ne dore t'ushtrise nderkombetare (austriake, italiane, franceze, angleze, gjermane).
13.6.1913-Naltohet ne keshtjelle te Shkodres Flamuri Kombetar Shqiptar atdhetari Karlo Suma mban fjalimin. 7.1913 - Esad Pasha shpallet sundues i Shqipnise se Mesme.
12.3.1914 - Princ Vilhelm von Wied, vjen ne Shqipni si princ i shqiptareve dhe zbret ne Durres.
14.5.1914 - Pader Marian Prela themelon shoqnine "Te Bijat e Zojes".
15.6.1914 - Ushtria kombetare me malsoret e Mbishkodres luftojne ne rrethina te Durresit kunder trathtareve, ku vdes koloneli holandez Thomson.
4.7. 1914 - Plase Lufta I Botnore.
5.9. 1914 - Princ Wiedi len Shqipnine.
X. 1914 - Esad Pasha futet ne Durres.
1914 - Vdes Ate Dede Pasi, themelues i "Misionit Shtetites shqiptar".
1915 - Ne Shkoder ngrehet nje qeveri e perkohshme, por âsht ma teper anarki. Zhvillohen luftime midis lagjeve ndermjet nacionalistave dhe perkrahesve te Esad Pashe Toptanit.
4.1915 - Kryengritje kunder Esadit ne Durres, i cili ike andej.
5.6. 1915 - Krajl Nikolla Petroviq I, krajl i Malit te Zi, se bashku me ushtrine e tij pershkohet neper Shkoder e del n´Itali.
2.1915 - Vdes ne Shkoder Pader Anton Xanoni, shkrimtar i lindun ne Durres me 1863.
6.1915 - Ushtrite serbe te thyeme pershkohen neper Shkoder.
6.1916 - Rusia proteston kunder veprimeve te paligjshme te malazezeve neper Shqipni. Imzot Bernardin Shllaku, ipeshkev i Pultit, shpeton Dukagjinin nga rrethimi kercenues i ushtrive serbo-malazeze ne ikje e siper.
1916 - Pararoja e ushtrise austriake futet ne Shkoder.
23.1.1916 - Ushtrite austro-hungareze, si pushtojne Shqipenine e Veriut, Serbine e Malin e Zi, dalin ne Durres.
3.1916 - Vizite zyrtare ne Shkoder nga ana e Arqidukes Karl Salvator i Habsburgve.
1917 - Krijohet ne Shkoder "Komisija Letrare".
30.X. 1918 - Ushtrite austro-hungareze lane Shkodren e Shqipenine.
11.1918 - Hyjne ne Shkoder ushtrite aleate.
11.1918 - Hoti e Gruda, me nje Memorandum dergue ne Washington, Londer, Paris e Rome, lypin lirine.
1919 - Themelohet Shoqnia "Bogdani".
1920 - Kongresi i Lushnjes ku Shkodra dergon perfaqesuesi e vet.
2.1920 - Dalja e ushtrise franceze nga Shkodra. Shkodra bashkohet me qeverine qendrore kombetare. Lufta e Koplikut.
3.1920 - Hapet i pari Parlament Shqiptar.
4.1920 - Avni Rustemi vret ne Paris Esad Toptanin.
1920 - Themelohet Orfanotrofi i "Zemres se Krishtit" nga Ate G. Della Pietra.
8.1920 - Lufta e Vlones.
12.1920 - Legata shqiptare ne Konferencen e Paqes ne Versailles, ne te cilen ban pjese Imzot Luigj Bumci e Luigj Gurakuqi, Fishta mbrojne te drejtat e kombit shqiptar. Lidhja e Kombeve pranon Shqipnine si anetare te saj.
1921 - Kryengritja e Mirdites.
5.1921 - Plase kryengritja e Matit.
1.1922 - Arriti ne Shkoder i pari delegat apostolik ne Shqipni Imzot Ernest Cozzi.
21.1.1924 - Hapet Asambleja Konstituente ne Tirane.
- Revolucioni borgjez kryesue nga Fan Stilian Noli.
12.1924 - Kthimi i Ahmet Zogut ne Shqipni. Ne Shkoder krijohet gjyqi ushtarako-politik. Fillojne burgimet, internimet kunder nacionalistave.
2.2.1925 - Vritet ne Bari, Itali, patrioti Luigj Gurakuqi.
11.1926 - Kryengritja e Shales kunder rregjimit te Zogut. Gjyqi denon me varje disa pjestare te kryengritjes.
8,1937 - Vdes ne Shkoder poeti lirik Dom Ndre Mjedja.
1929-Vritet ne Zymb, Pader Shtjefen Gjecovi arkeolog dhe perpilues i "Kanunit te Leke Dukagjinit".
4.1939 - Luftime te rrepta te Ura e Drinit kunder ushtrive fashiste qe vijne me pushtue Shkodren.
1939 - Vdes Imzot Pjeter Gjura, Arqipeshkev i Durresit.
30.7.1952 - Aprovohet Statuti i Kishes Katolike Shqiptare, nen kryesine e Imzot Bernardin Shllaku.
11.1956 - Vdes Imzot Bernardin Shllaku, ipeshkev i Pultit.

Burimet historike
C. Becker; "L´Albanie e les albanais" fq. 14
M. Sufflay: "Serbet e Shqiptaret", fq. 58, 59, 38.
N. Thalloczy: "Acta e diplomata", I nr. 648.
Cordignano - Valentini : " Saggio di un regesto storico" fq. 4.
Tajani: "Le istorie albanesi", II, fq. 50, 51, III, fq. 26.
A. Gegaj: " L´Albania et l´Invasion turque au XV-e siecle fq.30,33, 48.
Pagine della Dante ; XLIV, 1937, fq. 38, 39, 40.
Kersopoulos: Chronologie, etj. 40, 42, 43.
A. Ghika: fq. 42, 60, 61.
Hecquard: "Haute Albanie", fq. 145.
F. Bianconi: "Carte...",etj. fq. 18.
P. Chiara: "L'Epire", fq. 129, 132.
Q. Spellanzon "Vinti", fq. 254.
Mocenigo : "Albania", fq. 52, 53.
E. Durham : "Twenty ye ars", fq. 206, 216, 221.
A. A. Rappaport : " Au pays des martyres",fq. 97.
J. Godard: "L'Albanie", fq. 116.
L. Viezzoli: "Shqipnija", fq. 158, 159, 165.
Revista "L.E.K.A.", " Te drejtat e Shqypnise etnike, I".
Marin Sirdani: "Shqipnija..." etj.
Justin Rrota: "Leteratyra shqipe", fq. 156.
"Histori e Shqipnise", Ministria e Arsimit, 1954-1955.
Jorga: "Breve histoire", fq. 1
Römische, etj. Vell. III, nr. 6
"Kalendari" i V.P. 1914-1927.
G.Berri: "L'assedio di Scutari".
D.K. Kalendari 1933, fq. 120-137.
Gj. Radovani: Doreshkrime.
Gj: Sheldija: "Shkodra", Pj. I.II.III.
M. Sammutius - Annalis.
Gelchich: "Zedda", fq. 38, fq. 4.
Jorga : "Re de l'Orient", IV, fq. 235-236.
P.G. Golubovich: Bib. Bio. Bibliog. VI.V. fq. 339.
Orb. Seraphicus: Tom. II. fq. 697,4.
Gonzaga: "De orign. Seraphicae...", etj. 1587, fq. 47-548.
Thalloczy etj. Illyrich.Albanische. Forschungen. VI.V. 207, A.D.V. I nr22

11.mars 1981 studentet dhe rinia Kosovare u ngriten ne proteste kunder okupimit serbosllav.
Ishte vazhdimi i protesteve te 1968. Demostarat i paraprine kryengritjes se armatosur te 1998 ne krye me komandantin legjendar Adem Jashari . Epilogun e dime. Sot po pritet qe edhe formalisht qe Kosoves te i njihet sovraniteti.

Adem Jashari lindi në Prekaz të Drenicës, më 28 nëntor 1955. Këtë vit, Shaban Jasharit babai i tij, krahas Festës së Flamurit, që e festonte për çdo mot, ju shtua edhe një festë tjetër - Ditëlindja e djalit të cilin e pagëzoi: Adem. Dhe ishte e natyrshme që mbi djepin e posa të lindurit në këtë ditë, Djepi të mbulohej me flamurin e Skënderbeut. Kështu ndodhi atë ditë në familjen Jashari, në Prekazin e Ahmet Delisë. Familjes se xha Shabanit iu shtua edhe një pushkë, në Drenicë jehuan krismat e pushkëve për flamur dhe ushtarin e posalindur të lirisë. Xha Shabanit ju duk se jehona e pushkëve që krisën për lindjen e Adem Jasharit po shpërndahej valë - valë nëpër Drenicë e Kosovë si jehona "Prite, prite Azem Galicën o heeejjj", e atij sikur ju duk se po ndëgjonte jehonën: "Prite, prite Adem Jasharin o heeejjj". S'do të ishte çudi që atë ditë, xha Shabani t'i kishte ndëgjuar të dy jehonat, se atë ditë e kaluara po e përcaktonte të ardhmen, ishin bërë një. Atë ditë, Flamuri - Lindja - krisma - jehona ishin determinim i një lavdije të madhe. Adem Jashari erdhi në këtë botë me të vetmin ndryshim nga gjithë moshatarët e tij se ky u lind në ditën e fitorevë më të lavdishme të popullit shqiptar, në Ditën e 28 Nëntorit. Kështu nisi jeta në vazhdimësi në Prekazin e lavdive të përsëritshme. Në festë me krisma e këngë edhe vdekjen e bëjnë me krisma e këngë. Xha Shabani ishte i kujdesshëm me të gjithë fëmijtë, por ndaj Ademit tregonte një kujdes të veçantë, ndoshta pse i kujtohej dita e lindjes, i kujtoheshin krismat e pushkës dhe jehonat e përsëritura të atyre krismave në 28 Nëntorin e vitit 1955. Xha Shabani ishte bujk. Pas Luftës së Dytë Botërore, për një kohë pati ushtruar profesionin e mësuesit, por për shkak të veprimtarisë atdhetare ai do të largohet nga procesi mësimor. Ai pa ndonjë kundërshti vendosi të merrej me punimin e tokës dhe edukimin e fëmijëve në frymën e atdhetarizmes. Kështu po rritej Ademi së bashku me vëllezërit më të mëdhenj, Rifatin dhe Hamzën. Ademi kishte një interesim të veçantë për armët, për të bëmat e prekaziotëve gjatë historisë e sidomos i interesonte akti tepër burrëror i Ahmet Delisë dhe ndihma që ai i pati dhënë fqiut, që ishte sulmuar nga bandat serbe. Sopata e Ahmet Delisë, ajo që bandës çetnike i ndau kokat në dysh, ishtë bërë legjendë, legjendë e historisë në mbrojtje të nderit dhe dinjitetit kombëtar. Adem Jashari kishte një interesim të veçantë për Emin Latin, prekaziotin bashkëluftëtar të Azem e Shotë Galicës, të atij brezi trimash, që në gjithë shqiptarinë njiheshin për të bëme e trimëri. Ndonëse ky brez i trimave të qartur të lirisë, Kosovës nuk i sollen çlirimin e bashkimin kombëtar, por brezave ju lan amanet: pushkët trimërore të lirisë. Ky amanet përcillej nga brezi në brez, nga luftëtari të luftëtari me porosi, që të përcillej si stafetë deri në fitoren mbi armikun e kombit. Prekazi në mënyrën më besnike e përcolli amanetin e luftëtarëve të lirisë, jo vetëm duke e mbajtur syrin në shënjestër, por duke përcjell jehonën e pushkëve të lirisë nga Prekazi në Drenicë e në Kosovë, jehonë që i mbulonte të gjitha tokat e pushtuara të Shqipërisë. A nuk e tregoi këtë edhe Kulla e Shasivar Alisë, në dimrin e ftohtë të vitit 1945? A nuk u përsërit kjo nga pasardhësi i Emin Latit me 13 maj 1981, kur Tahir Meha mbuloi me turp njësinë speciale të policisë beogradase? Të gjitha këto dhe shumë të tjera që s'u përmendën, lanë gjurmë të thella në edukimin atdhetar të Adem e Hamëz Jasharit dhe çetës së tij trime. Adem dhe Hamez Jashari do të betohen para varrit të Tahir Mehës, se do të vazhdojnë luftën për çlirim deri në fitore. Dhe, ecen guximshëm rrugës së luftëtarëve kombëtarë, duke ngritur si në cilësi e në sasi numrin e luftëtarëve të lirisë e të pavarësisë, duke ngritur cilësin e luftës çlirimtare, me çka ndryshuan rrjedhat e historisë dhe hapen një epokë të re - Epokën e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Demonstratat e vitit 1981, ngjarjet e Pranverës së madhe studentore të vitit 1981, të cilat u shndërruan në Lëvizje të madhe popullore, që me vite mbajten të ndezur flakadanin e lirisë e të çlirimit të kombit, patën ndikim magjik në brezin që formuan, organizuan dhe udhëhoqen politikisht dhe ushtarakisht Ushtrinë Çlirimtare të Kosovës (UÇK). Adem Jashari dhe çeta e tij ka qenë dhe ka mbetur bërthama themeltare e UÇK-së. Në histori ndodh edhe të ndodhin ngjarje të rastsishme, por Adem Jashari, çeta dhe familja e tij nuk janë rastësi e historisë, ata me ndërgjegje e vendosmëri u përgatitën për kthesën vendimtare të historisë sonë më të re. Adem Jashari nuk shkoi rastësisht në Shqipëri për të përsosur artin e luftës, të cilin e përvetësonte me shpejtësi të rrufeshme, dallohej nga i gjithë brezi i tij. Në përgatitjet ushtarake tregoi aftësi dhe cilësi të larta në përvetësimin e artit të përdorimit të armeve të ndryshme për luftën çlirimtare. Adem Jashari, ndryshimet që po bëheshin në vitet 90, i shihte me optimizëm, prandaj sinçerisht e vendosmërisht nisi angazhimin e tij në sferën ushtarake, për organizimin e luftës çlirimtare. Adem Jashari dhe çeta e tij nuk ishin nisur në rrugën e luftës për liri për hirë të këtij apo atij lideri, pse ky apo ai i paskan sytë e zinj. Ata ishin nisur për çlirimin e Kosovës pa bërë llogari meskine, karieriste apo grabitëse. Ata e donin Kosovën e lirë e të pavarur.



Ata ishin të liruar nga ideologjizmat, veç shqiptarizmës. Adem Jashari dhe çeta e tij ndryshimet politike që ndodhen në vitet 90 i priti me optimizëm, besoj shumë, por nuk do të kalojë shumë kohë dhe do të zhgënjehen se kasta e "re" e politikajve po bëhej pengesë e rrjedhave të reja të historisë, po ngulfaste shpirtin luftarak të shqiptarëve liridashës. Kur në fund të vitit 1991, në Kosovë po bëheshin arrestime të të gjithë atyre që ishin përgatitur në Shqipëri, Adem Jashari do të njoftojë çetën e tij dhe të kërkojë nga ata, që të ishin vigjilent se çdo natë armiku mund t'iu trokaste në porta. Ai do t'iu thotë shokëve: "Armët nuk i kemi marrë që t'ia dorëzojmë armikut, por që ta luftojmë deri në fishekun e fundit". Më fjalën e komandantit u pajtuan të gjithë. Dhe, nuk vonoi dita kur armiku do të trokas në portën e Jasharëve. Ishte mëngjesi i hershëm i 30 dhjetorit 1991, ku armiku me një makineri të tërë policore kishte rrethuar Jasharajt dhe kërkuan dorëzimin e Adem Jasharit dhe Jasharëve tjerë. Adem Jashari me vëllezër e shokë apelit të armikut për dorëzim ju përgjigjen me breshëri armësh nga shumë drejtime. Ishte e çartë, çeta e Prekazit kishte vendosur epokën e luftës çlirimtare, ata mes jetës se burgut e të poshtërimit kishin zgjedhur jetën e lavdisë e të lirisë, me të gjitha pasojat që mund t'i kishte. Vetëm të guximshmit nëpër kohë të ndryshme i kanë ndërruar rrjedhat e historisë, kështu ndodhi edhe me Adem Jasharin dhe çetën e tij. Kështu nisin aksionet luftarake mbi policinë e armikut, fillimisht në Drenicë, e për t'u përhapur më vonë ne Llap e Dukagjin, në Drini e kudo në Kosovë. UÇK po bëhëj shpresë për popullin dhe tmerr për armikun, armikut po i rrëshqiste dheu nën këmbë, pasigurinë e shihte të çdo kaçube. Adem Jashari ishte kudo. Ai po bëhej legjendë. Ai ishte kudo ku sulmohej armiku, ai ishte në çdo cep të Kosovës. Vetëm frikacaket nuk mund t'i besonin trimërive e të bëmave të Adem Jasharit, ata nuk dëshironin ndeshjen me armikun dhe sa herë që çeta e tij sulmonte e vriste policinë kriminale të armikut do të thonin: "Këta janë dorë e zgjatur e armikut, janë të Sheshelit apo të Arkanit etj.", - dhe kjo nuk ishte diçka e re, dikush duhej të mbulonte kolaborimin me Beogradin, por paraprakisht duhej akuzohej tjetri. Adem Jashari kishte shumë mundësi, ai kishte zgjedhur me ndërgjegje mundësinë e luftës së armatosur për liri e pavarësi, anipse ai i dinte mundësitë e veprimit luftarak të UÇK-së. Pas luftës se 26 nëntorit 1997, në Llaushë të Re, ku mori pjesë Ademi me çetën e tij, nga e cila armiku u tërhoq me bisht nën këmbë, armiku do të bëjë plane për zhdukjen e Adem Jasharit. Kjo do të ndodhë me 22 janar 1997. Një bandë kriminele kishte sulmuar familjen Jashari, me qëllim që të zhdukej kjo çerdhe e rrezikshme e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Por, falë gjakftohësisë e guximit të familjes dhe ndihmes që erdhi nga çeta, armiku u tërhoq pa arritur qëllimin. Ato ditë e tërë Kosova sikur ishte në Lagjen e Jasharëve. Nuk ishte e vështirë ta kuptoje mesazhin që kishte lënë armiku. Armiku ishte tërhequr i bindur se nuk kishte gjetur mënyren e eliminimit të Adem Jasharit dhe familjes Jashari. Armiku dëshironte qoftë edhe largimin e Jasharajve nga trojet e tyre, por Jasharajt nuk i lëshonin trojet stërgjyshore. Ata as të vdekur nuk donin të shkuleshin nga vendi i tyre, për çka kishin nisur luftën. Adem Jashari dhe gjithë Jasharajt nuk e donin ikjen e poshtërimin, ata e dëshironin qëndresën, e donin lirinë dhe pavarësinë e Kosovës. Armiku pas disfatës së 22 janarit kishte filluar përgatitjet për një sulm të përmasave të mëdha policore dhe ushtarake, dhe ky sulm do të fillojë në mëngjesit e hershëm të 5 prillit 1998, pak ditë pasi policia armike kishte pasur një disfatë të Lisat Binak, në Likoshan. Këtë herë forca të mëdha ushtarake dhe policore e kishin rrethuar Prekazin, me orientim kryesor Lagjen e Jasharëve. Lufta për eliminimin e Jasharëve ishte e rreptë. Armiku Prekazin e kishte vendosur në rreth të hekurtë dhe sulmonte nga shumë anë me armatim të rëndë. UÇK-ja aso kohe i kishte mundësitë e kufizuara të sulmit e të depërtimit. Adem Jashari dhe çeta e tij sulmit armik ju përgjigjen me sulm. Lufta që zhvilloi Adem Jashari me shokë që e madhe. Sulmi i armikut vinte nga larg. Pas një rezistence të gjatë dhe herioke, armiku arriti të djegë e shkatërrojë Lagjen e Jasharëve, por jo kurrë vendosmërinë për të vazhduar luftën për liri e pavarësi. Adem Jashari deri në vdekje luftoi e këndoi, jo vdekja e Adem Jasharit nuk është vdekje është përjetësi. Lufta për Prekazin që e ashpër. Qëndresa ishte e madhe. Ushtria Çlirimtare e Kosovës humbi prijetarin e saj. Kosova fitoi komandantin legjendar. Me aktin e rënies se Jasharëve, Kosova mundi frikën dhe për lirinë e pavarësinë u hapen shtigje të reja. Adem Jashari - legjendë, solli kualitet të ri në filozofinë dhe mendësinë e shqiptarëve për jetën, atdheun, lirinë për nderin dhe dinjitetin e kombit. Rënia heroike e Adem Jasharit i dha shtytjen më të fuqishme mobilizimit, strukturimit dhe profesionalizimit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Ushtria Çlirimtare e Kosovës fitoi hapësira të reja veprimi. Komandanti Legjendar i UÇK-së me jetën, veprën dhe lavdinë e tij i dha kualitete dhe përmasa të reja 28 Nëntorit - Festës sonë Kombëtare.


11. 4. 1985. vdes diktatori komunist Enver Hoxha.


Ne vend te tij vjen Ramiz Alia i cili hap rruge ndryshimeve te viteve 90. ne Shqiperi



Ramiz Alia lindi më 18 tetor 1925 në Shkodër. Diplomoi në shkollën e Partisë në Moskë (1954). Alia është një nga figurat më të rëndësishme të Partisë së Punës së Shqipërisë, i cili udhëhoqi Shqipërinë mes viteve 1984 – 1990. Gjatë kësaj periudhe Ramiz Alia ka kryer detyra të larta në drejtim të PPSH-së, rrjedhimisht edhe të shtetit shqiptar.

Detyrat më të rëndësishme kanë qenë: Sekretar i Parë i KQBRPSH (1949-1955), Minister i Arsimit dhe Kulturës (1955-1958), anëtar i Byrosë Politike dhe Sekretar i KQ PPSH-së për ideologjinë (1961-1985), deputet, Kryetar i Presidiumit të Kuvendit Popullor (1982-1990), Sekretar i Parë i KQ të PPSH-së (1985-1991) dhe kryetar i Këshillit Presidencial (1991).

Pas zgjedhjeve të para shumëpartiake në Shqipëri të zhvilluara më 31 mars 1991, parlamenti i ri pluralist i dominuar nga deputetët e PPSH-së, më 30 prill 1991 me propozim të PPSH-së e zgjodhi Ramiz Alinë, President të Republikës. Pas zgjedhjeve të parakohshme parlamentare të 22 marsit 1992 ku fitoi koalicioni i opozitës i udhëhequr nga Partia Demokratike, më 3 prill 1992 Alia dha dorëheqje nga posti i Presidentit.

Disa nga ngjarjet me rendesi qe i parapine situates dhe statusit te Kosoves

* 1968 – Ndodh demonstrata e parë pro pavarësisë nga shqiptarët e Kosovës, shumë arrestohen .

* 1974 – Kushtetuta jugosllave e deklaron Kosovën një provincë autonome brenda Serbisë.

* 1981 – Shqiptarët në demonstrata, kërkojnë që Kosovë të bëhet Republikë, dhjetëra të plagosur e te vrare.

* 1989 – Presidenti serb, Sllobodan Millosheviç, i heq Kosovës autonominë.

* 1990 - Jugosllavia dërgon trupa ushtarake në Kosovë. Serbia shpërbën qeverinë e Kosovës.

* 1991 – "Separatistët" proklamojnë Kosovën republikë, e cila njihet vetëm nga Shqipëria.

* 1992 - Ibrahim Rugova zgjidhet president i Republikës.

* 1996 – Formohet Ushtria Çlirimtare e Kosovës pro pavarësisë, bomba kundër policisë.

* Mars 1998 – Dhjetëra të dyshuar si separatistë shqiptarë vriten nga policia serbe.

* Prill 1998 - 95 për qind e serbëve refuzojnë ndërmjetësimin ndërkombëtar mbi referendumin e Kosovës.

* Prill 1998 - Grupi i Kontaktit për Ballkanin, sanksione ndërkombëtare ku
ndër Jugosllavisë.

* Maj 1998 – Millosheviç dhe Rugova bisedojnë për herë të parë, shqiptarët bojkot bisedimeve.

* Korrik-gusht 1998 – UÇK merr kontrollin e 40 për qind të Kosovës para ofensivës serbe.

* Shtator 1998 – Forcat serbe sulmojnë fshatrat në Drenicë, masakrohen dhjetëra shqiptarë.

* Tetor 1998 – Aleanca NATO autorizon sulmin ajror kundër ushtrisë serbe.

* Tetor 1998 - Millosheviç bie dakord për bisedime me të dërguarin e SHBA, Richard Holbrooke, për tërheqje.

* Tetor-dhjetor 1998 – I dërguari i SHBA, Christopher Hill, përpiqet për marrëveshje politike, shpërthen dhuna.

* Shkurt 1999 – Të dyja palët bien dakord për një konferencë paqeje për Kosovën.

* Mars 1999 – Beogradi autorizon marrëveshjen e paqes të nënshkruar nga shqiptarët.

* 24 mars 1999 - NATO nis fushatën bombarduese kundër Jugosllavisë për 78 ditë.

* Mars-qershor 1999 – Forcat serbe përzënë 800 000 shqiptarë drejt Shqipërisë dheMaqedonisë.

* 10 qershor 1999 - Millosheviç pranon të tërheqë trupat nga Kosova pas
propozimit të NATO-s për administrimin e saj nga OKB. NATO, stop
bombardimeve.

* 12 qershor 1999 – 50.000 paqeruajtës zbarkojnë në Kosovë. Kthehen të ikurit shqiptarë.

* Shkurt 2002 - Rugova zgjidhet presidenti i parë i vendit, që kur OKB mori administrimin. Zgjidhet Parlamenti dhe qeveria.

* Tetor 2003 – Nisin bisedimet e para të drejtpërdrejta mes Serbisë dhe liderëve të Kosovës që në vitin 1999, pa marrëveshje.

* Mars 2004 – shpërthen dhuna më e madhe etnike mes shqiptarëve dhe serbëve në Kosovë* Janar 2006 - Rugova vdes nga kanceri i mushkërive në Prishtinë.

* Shkurt 2006 – Nisin bisedimet e ndërmjetësuara nga OKB për statusin e Kosovës.

* Qershor 2006 – Liderët shqiptarë dhe serbë mblidhen për të diskutuar statusin, pa marrëveshje.

* Tetor 2006 - Serbia zhvillon referendumin, aprovohet Kushtetuta që e njeh Kosovën si pjesë integrale të Serbisë.

* 21 janar 2007 - Serbia zhvillon zgjedhjet parlamentare. Fitojnë radikalët.

* 26 janar 2007 – I dërguari i OKB, Marti Ahtisari, paraqet planin e tij para Grupit të Kontaktit.

* Shkurt 2007 - Ahtisari paraqet propozimin e tij para presidentit serb dhe liderëve shqiptarë, Kosova shkon drejt shtetësisë.