Merkuri eshte planeti me i afert me Diellin dhe i 8-ti
per madhesi . Merkuri eshte me i vogel ne diameter nga dy nga Henat e
Jupiter te quajtura Titan dhe Ganymede , por dy here me i madh ne peshe.Distanca/Orbita rreth Diellit: 57,909,227 km.
Perihelion (Distanca me e afert me diellin): 46,001,009 km.
Aphelion (Distanca me e larget me diellin): 69,817,445 km.
Rrezja Mesatare: 2,439.7 km.
Perimetri Mesatar: 15,329.1 km.
Volumi: 60,827,208,742 km3.
Masa: 330,104,000,000,000,000,000,000 kg.
Dendesia: 5.427 g/cm3.
Siperfaqa: 74,797,000 km2.
Graviteti i Siperfaqes: 3.7 m/s2. Nese ne Toke ju peshoni 45.5 kg, ne Merkur ju peshoni 17.3 kg.
Shpejtesia e Ikjes: 15,300 km/h.
Periudha rrotulluese rreth vetes (Gjatesia e Dites/Nates): 58 dite te Tokes ose 1407.5 Ore.
Periudha rrotulluese rreth Diellit (Gjatesia e Vitit)::
87.97 dite ne Toke jane = me 1 vit tek Merkuri.
Shpejtesia Mesatare e Orbites rreth Diellit: 170,503 km/h.
Orbita e Cuditeshme: 0.20563593.
Orbita e Pjerret: 7.0 grade.
Prirja Ekuatoriale e Orbites: 0 grade.
Orbita e Perimetrale: 359,976,856 km.
Temperatura minimale/maksimale ne Siperfaqe: -173/+427 °C.
Perberjet Atmosferike: Dioksid i
karbonit 95,32%, Azot 2.7%, Argoni 1.6%, Oksigjen 0.13%, Monoksid i
karbonit 0.07%, Avujt e ujit 0.03%, Oksid nitrik 0,0013%, + gjurme te
tjera gazrash duke perfshire, Metan dhe Kripton.Ne metologjine Romake Merkuri eshte zoti i tregetise se udhetimit ,
Homologu Romak , ose i Derguari i Zotave per Greket. Merkuri ka marre
kete emer, nga qe leviz shume shpejt rreth Djellit. Merkuri ka qene i
njohur te pakten qe ne kohen e Sumerians ( mijevjeçarit te 3-te para
Krishtit) , Merkurit i ishin dhene disa emra te vecante gjate kohes per
faktin qe quhej "ylli i mbremjes dhe i mengjesit. Merkuri tani eshte
vizituar nga Anije Satelit ,
Mariner 10 dhe Messenger. Vetem
45% e siperfaqes planetit eshte zbuluar dhe per fat te keq te vendodhjes se
Merkurit afer Diellit, pengon Teleskopet dhe Satelitet te kryejne nje
zbulim te plote. Anija
Messenger u leshua nga Nasa ne
2004 dhe do te rrotullohet rreth Mercurit ne
2011 pas disa informacionesh dhe imazhesh te leshuara . Ne
2008 u leshuan disa imazhe dhe pamje te reja, te cilat Anija
Mariner 10 nuk arriti ti transmetoje.
Orbita
[Rrotullimi] i Merkurit eshte shume i cuditshem. Ne
perihelion eshte vetem
46.000.000 milion km larg Diellit ,por ne
aphelion eshte
70.000.000 milion km larg Djellit.
Pozicioni i perihelion ben, qe planeti te kete nje proces shume te
ngadalshem rreth Diellit . Astronomet e shekullit 19 ben disa lloje
simulimesh per sa i perket rrotullimit te Merkurit, duke perdorur
mekanizmin
Newtonian = Njuton. Ishte menduar qe ishte nje planet tjeter me afer Diellit se Merkuri, i quajtur
Vulcan , dhe per kete gje u perdoren disa teori nga
Ajnshtajni per te zbuluar nese vertet ishte nje planeti tille.
Deri ne 1962 ishte menduar se,
Dita ne
planet eshte njesoj po aq sa
Viti, duke mbajtur te njejten faqe te tij ne rrotullimin rreth Diellit, ashtu si Hena meToken. Kjo teori doli e gabuar ne vitin
1965 pas zbulimit te radarit
Doppler. Tani ne e dime, qe Merkuri rrotullohet
3 here ne 2 vitet e tij. Kjo teori doli e gabuar ne vitin
1965 pas sbulimit te radarit
Doppler.
Temperaturat ne planet variojne nga
nga -173 grade celcius deri ne +427 grade celcius . Temperatura ne
Aferdite eshte me e larte, por shume me e qendrueshme.
Merkuri eshte nje planet i vdekur. Çfare dua te them me termin "
i vdekur" . Merkuri besohet
te jete aktiv si planet, por ne realitet nuk eshte aspak i tille.
Merkuri mendohet te kete qene i vdekur gjeologjisht si planet per gjate
gjith kohes se tije si planet.. Merkuri ka disa levizje dhe rrotullohet
rreth Diellit duke kompletuar rrotullimin ne
188 dite. Merkuri mban rekordin per rrotullimin rreth vetes duke qene me i ngadalte nga te gjithe planetet e tjere. Per
6 Muaj pjesa qe eshte perballe Diellit ka nje temprature rreth
+427 C , kurse nga krahu tjeter (krahu i erret)
-173 C .
Merkuri nuk ka atmosfere dhe pamja e tij eshte e zeze. Merkuri eshte nje
nga planetet qe ka me teper krater dhe perplasje asteroidesh nga te
gjithe planetet e tjere ne Sistemin Diellor. Nese nje Asteroid shume i
vogel vjen me nje shpejtesi rreth
10 her me te shpejte se sa plumbi per t'u perplasur neToke, atmosfera e djeg dhe e kthen ne gaz, kurse tek Merkuri asteroidet
perplasen me nje shpejtesi te plote ne siperfaqe, shkak ky i mungeses se
Atmosferes. Nje nga krateret dhe gropat e zbuluara ne Merkur per shkak
te perplasjeve te asteroideve eshte krateri i quajtur
Caloris Basin me nje diamter 1300 km .
Merkuri eshte shume i ngjashem me Henen per sa i perket perplasjeve dhe
pamjes se siperfaqes. Shkencetaret zbuluan, qe ne polet e planetit ka
disa shtresa akulli sidomos ne polet ku nuk rreflektohet drita e diellit
. Mendohet qe keto shtresa akulli jane te formuara nga perplasjet e
Kometave ne Merkur , Kometa te cilat kane perberje uji brenda tyre.
Merkuri nuk ka pllaka titani sic ka Toka. Nese i bie kitares ose pianos
tek
Merkuri ti nuk do te degjosh asgje per shkak te mungeses se atmosferes e cila ben te mundur kthimin e zhurmes mbrapsh.
Merkuri eshte i dominuar nga nje Berthame me nje diameter rreth
1800 deri tek 1900 kmKorja: 100 - 300 km e Trashe
Pjesa mesit [Mantel]: 600 Km e trashe
Berthama: 1800 km e trasheMerkuri ka nje atmosfere te holle ne krahasim me ate te
Tokes dhe
Aferdites. Nje atmosfere, qe perbehet nga atomi i cili eshte i paqendrueshem dhe iken ne hapesire.
Merkuri ka nje force magnetike shume te ulet rreth
1% te asajt qe ka
Toka.
Merkuri shpesh eshte i dukshem me dylbi ose teleskop ose dhe me sy pa ndihmen e ketyre te fundit , por nga qe eshte shume afer
Diellit eshte teper e veshtire per ta dalluar ne kohen e perendimit te
Diellit.