Limitet e mendjes njerëzore
LIDHJA MENDJE-TRUP
Ç'ndikim ka mendja te trupi? Po trupi te mendja? Pikëpyetje
të cilat shkenca i ka shtruar prej shekujsh, pa arritur në një
shpjegim të pranueshëm. Pavarësisht progreseve gjigande, të
kryera nga hyrja në skenë e neuroshkencave gjatë dy dekadave
të fundit, shumë fenomene mbeten të mbuluara nga
misteri edhe për mjekësinë
PERCEPTIMET EKSTRASHQISORE
Janë të panumërta përpjekjet për të provuar vlefshmërinë e aftësive ekstrashqisore,
që të gjitha pa kurrfarë suksesi apo rezultati pozitiv. Por në të njëjtën
mënyrë ka qenë e pamundur edhe demonstrimi i falsitetit të këtyre përvojave,
duke i futur kështu në sirtarin e të pazgjidhshmeve. Ka shumë të ngjarë që
aftësia për të parathënë të ardhmen, apo funksionimi i "fuqive psikike" të mos
arrihet të shpjegohet përmes instrumenteve që na vë në dorë shkenca
DEJA-VU
Ndjesi që e ke përjetuar edhe më parë një përvojë të caktuar, se e
ke parë një vend ku nuk ke qenë kurrë, se ke dëgjuar prej kohësh
një muzikë të re, ose, e thënë në frëngjisht "Deja-vu". Kërkimet
shkencore kanë gjetur një seri justifikimesh lidhur me fenomenin,
por nuk kanë arritur kurrë të japin përgjigjet për shkaqet e vërteta
dhe natyrën e tij
ZHDUKJET E MISTERSHME
Në rastet për të cilat shkenca nuk është në gjendje të japë
përgjigje, hyjnë edhe ato të njerëzve të zhdukur. Kur as edhe vetë
segmentet shkencore të policive nuk arrijnë në përfundime të
sakta, as shkenca nuk është në gjendje të ofrojë përgjigje të
pranueshme. Dhe flasim për segmente shkencore të pajisura me
mjete avangardë, të cilat shpesh për nga shkalla e lartë e modernizimit
lënë pas shumë laboratore shkencore
INTUITA
Shqisa e gjashtë, bindja e pashpjegueshme dhe e pavetëdijshme mbi diçka të
caktuar, si të ishte një teoremë matematike, mbi të cilën nuk kemi kurrfarë dyshimi.
Mes mekanizmave të shumta psikike, shkenca nuk arrin të japë përgjigje të pranueshme
as mbi intuitën. Për Platonin bëhej fjalë për kujtime dijesh nga jetë përpara
asaj aktuales. Por Platoni besonte në kalimin e shpirtrave nga një trup te tjetri, kështu
që filozofi i madh nuk mund të renditet bashkë me shkencëtarët të cilët mbeten me
gojë hapur, përpara intuitave, nga ato më të kotat, deri te ato matematiket
PRAG-VDEKJA
Janë të panumërta dëshmitë e njerëzve që kanë shkuar shumë pranë
vdekjes. Drita në fund të tunelit, fakti që këta njerëz shihnin trupin e tyre
nga jashtë, ndjesia e një lloj paqeje të papërshkrueshme, janë përshkrime
që hasen thuajse në të gjitha përgjigjet e atyre që i kanë përjetuar çaste të
tilla. E megjithatë, askush nuk ka arritur të japë një përgjigje lidhur me këtë
fenomen. As në një drejtim, e as në tjetrin
UFO-t
Që ekzistojnë objekte fluturuese të paidentifikuara, as që vihet më në
dyshim. Të shumta, të panumërta janë kontaktet vizuale përmes
radarëve, për të cilat autoritetet aeronautike ushtarake e civile nuk dinë
të japin përgjigje. Por duhen shumë më tepër prova që të vërtetohet se
brenda këtyre mjeteve fluturuese jashtëtokësore gjenden alieno, sidomos
për shkencëtarët
FANTAZMAT
Yje të vërteta në letërsi e në kinema, por ka të ngjarë të jetojnë edhe
përtej botës së fantazisë. Sugjestion apo realitet, fakti është që
dëshmitë, ashtu si edhe në rastin e UFO-ve, janë të panumërta dhe në
të njëjtën mënyrë, as për fantazmat askush nuk ka marrë përsipër të
gjejë një përgjigje të pranueshme. E megjithatë kjo nuk do të thotë
aspak se ekzistenca e tyre duhet mohuar, dëshmitë janë të panumërta
KËMBËMADHI
Këmbëmadhi i Amerikës, një kafshë e ngjashme me njeriun, por me përmasa
shumë më të mëdha. Nga ai, përveç dëshmive të bëra nga amerikanët e trembur,
mbeten vetëm gjurmë shumë të mëdha këmbësh në dëborë. Shaka apo
gjurmë këmbësh të një qenieje të ngjashme me ne? Kushëri me Jetin apo njeriun
e borës në Tibet, të cilin shumë alpinistë betohen se e kanë parë në Himalajë.
Bashkë me të tjerët, hyn në ato raste të cilat shkenca nuk arrin t'i verifikojë për
mungesë provash, por që për të njëjtin motiv nuk mund t'i falsifikojë
FËSHFËRIMA E TAOSIT
Taos është një qytet i vogël në Nju-Meksiko (të shteteve të Bashkuara të Amerikës).
Disa prej banorëve të tij, - rreth 2% - prej vitesh dëgjojnë një lloj fëshfërime me
frekuencë të ulët që vjen nga shkretëtira që rrethon qytetin. Pasojë e presionit të ulët
atmosferik për një pjesë të banorëve? Askush nuk merr përsipër ta njohë si
përgjigje përfundimtare. Shërben pikërisht për këtë qëllim dhe falë metodës së saj
të përpjekje-dështim dhe eksperimenteve të vazhdueshme ia ka dalë t'u japë
shpjegime shumë gjërave, të cilat kohë më parë dukeshin të pashpjegueshme
LIDHJA MENDJE-TRUP
Ç'ndikim ka mendja te trupi? Po trupi te mendja? Pikëpyetje
të cilat shkenca i ka shtruar prej shekujsh, pa arritur në një
shpjegim të pranueshëm. Pavarësisht progreseve gjigande, të
kryera nga hyrja në skenë e neuroshkencave gjatë dy dekadave
të fundit, shumë fenomene mbeten të mbuluara nga
misteri edhe për mjekësinë
PERCEPTIMET EKSTRASHQISORE
Janë të panumërta përpjekjet për të provuar vlefshmërinë e aftësive ekstrashqisore,
që të gjitha pa kurrfarë suksesi apo rezultati pozitiv. Por në të njëjtën
mënyrë ka qenë e pamundur edhe demonstrimi i falsitetit të këtyre përvojave,
duke i futur kështu në sirtarin e të pazgjidhshmeve. Ka shumë të ngjarë që
aftësia për të parathënë të ardhmen, apo funksionimi i "fuqive psikike" të mos
arrihet të shpjegohet përmes instrumenteve që na vë në dorë shkenca
DEJA-VU
Ndjesi që e ke përjetuar edhe më parë një përvojë të caktuar, se e
ke parë një vend ku nuk ke qenë kurrë, se ke dëgjuar prej kohësh
një muzikë të re, ose, e thënë në frëngjisht "Deja-vu". Kërkimet
shkencore kanë gjetur një seri justifikimesh lidhur me fenomenin,
por nuk kanë arritur kurrë të japin përgjigjet për shkaqet e vërteta
dhe natyrën e tij
ZHDUKJET E MISTERSHME
Në rastet për të cilat shkenca nuk është në gjendje të japë
përgjigje, hyjnë edhe ato të njerëzve të zhdukur. Kur as edhe vetë
segmentet shkencore të policive nuk arrijnë në përfundime të
sakta, as shkenca nuk është në gjendje të ofrojë përgjigje të
pranueshme. Dhe flasim për segmente shkencore të pajisura me
mjete avangardë, të cilat shpesh për nga shkalla e lartë e modernizimit
lënë pas shumë laboratore shkencore
INTUITA
Shqisa e gjashtë, bindja e pashpjegueshme dhe e pavetëdijshme mbi diçka të
caktuar, si të ishte një teoremë matematike, mbi të cilën nuk kemi kurrfarë dyshimi.
Mes mekanizmave të shumta psikike, shkenca nuk arrin të japë përgjigje të pranueshme
as mbi intuitën. Për Platonin bëhej fjalë për kujtime dijesh nga jetë përpara
asaj aktuales. Por Platoni besonte në kalimin e shpirtrave nga një trup te tjetri, kështu
që filozofi i madh nuk mund të renditet bashkë me shkencëtarët të cilët mbeten me
gojë hapur, përpara intuitave, nga ato më të kotat, deri te ato matematiket
PRAG-VDEKJA
Janë të panumërta dëshmitë e njerëzve që kanë shkuar shumë pranë
vdekjes. Drita në fund të tunelit, fakti që këta njerëz shihnin trupin e tyre
nga jashtë, ndjesia e një lloj paqeje të papërshkrueshme, janë përshkrime
që hasen thuajse në të gjitha përgjigjet e atyre që i kanë përjetuar çaste të
tilla. E megjithatë, askush nuk ka arritur të japë një përgjigje lidhur me këtë
fenomen. As në një drejtim, e as në tjetrin
UFO-t
Që ekzistojnë objekte fluturuese të paidentifikuara, as që vihet më në
dyshim. Të shumta, të panumërta janë kontaktet vizuale përmes
radarëve, për të cilat autoritetet aeronautike ushtarake e civile nuk dinë
të japin përgjigje. Por duhen shumë më tepër prova që të vërtetohet se
brenda këtyre mjeteve fluturuese jashtëtokësore gjenden alieno, sidomos
për shkencëtarët
FANTAZMAT
Yje të vërteta në letërsi e në kinema, por ka të ngjarë të jetojnë edhe
përtej botës së fantazisë. Sugjestion apo realitet, fakti është që
dëshmitë, ashtu si edhe në rastin e UFO-ve, janë të panumërta dhe në
të njëjtën mënyrë, as për fantazmat askush nuk ka marrë përsipër të
gjejë një përgjigje të pranueshme. E megjithatë kjo nuk do të thotë
aspak se ekzistenca e tyre duhet mohuar, dëshmitë janë të panumërta
KËMBËMADHI
Këmbëmadhi i Amerikës, një kafshë e ngjashme me njeriun, por me përmasa
shumë më të mëdha. Nga ai, përveç dëshmive të bëra nga amerikanët e trembur,
mbeten vetëm gjurmë shumë të mëdha këmbësh në dëborë. Shaka apo
gjurmë këmbësh të një qenieje të ngjashme me ne? Kushëri me Jetin apo njeriun
e borës në Tibet, të cilin shumë alpinistë betohen se e kanë parë në Himalajë.
Bashkë me të tjerët, hyn në ato raste të cilat shkenca nuk arrin t'i verifikojë për
mungesë provash, por që për të njëjtin motiv nuk mund t'i falsifikojë
FËSHFËRIMA E TAOSIT
Taos është një qytet i vogël në Nju-Meksiko (të shteteve të Bashkuara të Amerikës).
Disa prej banorëve të tij, - rreth 2% - prej vitesh dëgjojnë një lloj fëshfërime me
frekuencë të ulët që vjen nga shkretëtira që rrethon qytetin. Pasojë e presionit të ulët
atmosferik për një pjesë të banorëve? Askush nuk merr përsipër ta njohë si
përgjigje përfundimtare. Shërben pikërisht për këtë qëllim dhe falë metodës së saj
të përpjekje-dështim dhe eksperimenteve të vazhdueshme ia ka dalë t'u japë
shpjegime shumë gjërave, të cilat kohë më parë dukeshin të pashpjegueshme