Per qindra vjet ajo ka qene vetem nje legjende dhe pa asnje probe qe mund te kete qene ndonjehere reale. Por tani duket se shkencetaret me ne fund mund te bsojne se "guri i diellit" te cilin Vikinget e perdornin per te lundruar, ka ekzistuar vertet.

Kerkuesit te cilet kane kaluar tre vjet duke studiuar nje kristal te turbullt te zbuluar ne nje anije te mbytur Elizabetiane, besojne se ata kane provuar qe mund te jete substanca e pershkruar nga legjendat pasi i ndihmonte Vikinget te shihnin se ku ishte dielli kur ai ishte i mbuluar nga rete.

I ashtuquajturi "gur i diellit" ka qene prej shume kohesh subjekt intrigash shkencore pasi eshte pershktuar ne nje saga Islandike si nje gur i cmuar metalik, i cili kur mbahej ne drejtiim te qiellit mund te tregonte pozicionin e diellit edhe perpara lindjes se diellit apo pas perendimit.
Nje ndihme e tille neper udhetime mund te kete qene nje prej sekreteve qe fshihej pas reputacionit te Vikingeve si lundrues te njohur deti qe lundronin neper ujera te paeksploruara me pare.
Shkencetaret ne Universitetin e Ranes ne Britani kane studiuar kristalin ne forme te nje pakete cigaresh te gjetur ne bordin e nje anije te mbytur dhe kane publikuar te dhena qe sujerojne qe marinaret Tudore mund te kene perdorur gurin per te lundruar ne menyre te ngjashme me paraardhesit e tyre Viking.
Guri, nje substance kalcite, eshte gjendur nga zhytesit. Ne fakt nuk ka asnje reference per nje gur te tille qe te jete perdorur nga detaret Elizabetiane, por sagat Islandike e pershkruajne se si mbreti Viking, Olaf, gjate kohes me bore, i kerkoi nje vasali, Sigur, qe te tregonte se ku do te ishte dielli. Per te kontrolluar pergjigjen, "Mbreti i beri t'i jepnin gurin diellor dhe e mbajti ne drejtim te qiellit. Pa ku rrezatonte dielli nga guri dhe keshtu menjehere e verifikoi parashikimin e Sigurit."
Pavaresisht pershkrimeve dhe referencave letrare, nuk eshte gjetur asnje gur diellor neper vendet e Vikingeve.
Por pasi bene disa lloj testesh, duke perfshire ketu edhe analiza per te provuar qe pamja e tij e turbullt eshte per shkak te qindvjecareve qe eshte gerryer nga rera, ekipi i studimit ka arritur ne konkluzionin se guri mund te ishte nje ndihme shume e sakte e udhetimeve.
Dr. Guy Ropars, tha: "Gure t etille mund te kene qene perdorur vertet si nje kompast optik i sakte per diellin si nje ndihme per lundrimin antik."
Principi pas gurit diellor mbeshtetet ne aftesine e tij jo te zakonshme te krijimit te nje pethyerje te dyfishte te drites se diellit, edhe kur eshte i erresuar nga rete apo mjegulla. Duke e rrotulluar kristalin perkundrejt syrit te njeriut deri sa erresira e te dy hijeve te ishte e njejte, sipas shkencetareve, mund te percaktohet pozicioni i diellit me nje saktesi te habitshme.
Ka mundesi qe guri, qe mund te kete mundesuar nje menyre lundrumi shume me perpara ardhjes se kompasit magnetik, kalibrohej duke i marre masat ne nje dite me diell apo duke perdorur harta qe tregonin pozicionin e diellit ne kohe te ndryshme gjate vitit.

Kerkuesit vejne ne dukje qe fakti qe nuk jane gjetur gure diellore te pademtuar neper vendet e varrimit te Vikingeve, mund te jete per shkak te praktikes se djegjes se kufomave te luftetareve qe do te shkaktonte demtimin e kristaleve delikate.