4. Teknikat e terapise njohese
Perdor konceptin e marrjes se
pergjegjesive per mendimet personale, duke ndihmuar ne ndryshimin e
menyres se si nje person mendon, duke shtuar shpresen dhe bindjen ne
suksesin e kapercimit te barrierave, si dhe ne identifikimin e disa
mendimeve irracionale dhe bindjeve te gabuara te brumosura ne mendjen e
duhanpiresve.
Njohja (sipas modeleve) mund te rimenaxhohet dhe te ristrukturohet ...
se pari duhet kujdes ne analizimin e bindjeve te tanishme, sipas
modeleve, dhe me pas te identifikohen ndjenjat dhe sjelljet qe i
shoqerojne keto mendime ... se dyti eshte zevendesimi i mendimit me nje
tjeter, duke prezantuar shembuj teper bindes, mundesisht nga eksperienca
juaj personale.
Per shembull, dikush qe thote "Une gjithmone kam
deshtuar ..." shpesh fjala "gjithmone" eshte teper e forte dhe ul
shpresen dhe bindjen tek personi qe mund tja dali, keshtu qe ne kete
shembull, mendimi duhet zevendesuar me "Disa here kam deshtuar, ose me
mire, Kam patur shume suksese ne jeten time!!!"
a. Detyra shtepie
Shkruani keto ne nje vend dhe mbajini me vete, dhe lexojini kur ju shfaqet deshira per te pire duhan...
- rendisni 5 arsye perse ju duhet ta lini duhanin.
- rendisni 5 arsye perse ju doni te pini duhan.
- beni nje liste te te gjitha gjerave qe do beni kur ju lind deshira per te pire nje cigare.
-
prioritet dates suaj te lenies se cigares, shkruani cdo cigare qe ju
keni pire, kohen dhe vendin ne te cilen e keni pire, ka qene thjesht
qetesues stresi apo shuarje e nje deshire per qejf ...
b. Shkalla e vetkontrollit, bindja dhe deshira
Perdorni nje shkalle
nga 1-10 ... shkruani nje numer nga 1 ne 10 duke reflektuar sesa jeni ne
gjendje te kontrolloni ndjenjat dhe deshirat tuaja, sa bindes jeni per
vetveten apo sa e madhe eshte deshira qe ju zoteron...
kjo do tju
ndihmoje per te fokusuar mendimet tuaja ne keto ceshtje, dhe ju mund te
identifikoni ne kete menyre kohet ne te cilat ju jeni me shume apo me
pak vulnerable (i dobet), dhe keto do te jene informacione teper te
vlefshme per ecurine tuaj ... krijoni grafike ditore me keto te dhena,
duke filluar nga dita prioritet i lenies deri disa jave mbas lenies.
c. Prova njohese te riperseritjes
...psh: praktikoni te perballeni me situata te rrezikshme riperseritjesh te gjendjes tuaj te meparshme ...
Per shembull, ju mund te perseritni se cfare do te thoni kur dikush ju ofron nje cigare ne nje ambjent shoqeror ...
"Jo faleminderit, une nuk e pi duhanin!!!"
d. Bindjet e zakonshme dhe barrierat:
- "Do te dhjamosem ..." Perse mendime te tilla, kur mbipesha mund te kontrollet me dieta dhe aktivitete sportive.
-
"Une do te vdes nga nje gje ..." askush nuk e meriton te kete nje
vdekje te parakoshme, duhanpiresit jane rreth 1 here e gjysem me shume
te predispozuar per te vdekur vitin qe vjen ne krahasim me nje
ish-duhanpires te se njejtes moshe apo gjini.
- "Nuk arrij dot ta
shijoj jeten pa pire duhan ..." me pak kolle, frymarrje me e qete,
imunitet me i forte, jete me e gjate ... sdo tju ndihmonin per ta
shijuar jeten me shume?
- "Do ta le ..." nese ju mund ta beni ate, do
tju ndihmoje, por perse te predispozoheni nga nje rrisk me i madh nga
ai qe tashme e keni?
- "Jo te gjithe duhanpiresit vdesin te rinj ..."
e vertete, ka disa individe me fat, dhe jeni ju ai qe vendosni nese
fati eshte me ju apo kunder jush.
- "Kam deshtuar ne te kaluaren ..."
shumica e atyre qe kane arritur ta lene duhanin kane deshtuar 4 deri ne
5 here perpara se te arrinin sukses ne perpjekjet e tyre ...
-
"Eshte teper vone, tashme jam i semure ..." ka avantazhe ne lenien e
duhanit ne cfaredolloj moshe. Mbas nje infarkti te miokardit, ata qe
vazhdojne te pijne duhan jane 10 here me te predizpozuar te vdesin sesa
ata qe kane qene duhanpires dhe e kane lene.
- "Do ta le me vone,
nese do te kem simptoma ..." rrisku grumbullohet dhe do disa vite qe te
zhvillohet dhe te reduktohet mbas lenies.
- "Une po demtoj veten time
..." GABIM!!! Personat e tjere qe nuk e pijne duhanin, por jane shoket
apo shoqet tuaja, por ngaqe duan te te respektojne te rrine afer, e
pijne duhani tuaj pasivisht, dhe jane te
ekspozuar ndaj duhanit sikurse dhe ju, dhe do te influencoje ne shendetin dhe mireqenien e tyre.
5. Metoda te tjera
a. Akupunkture
b. Hipnoza
c. Suplementare famakologjik
- clonidine
Ky
eshte nje ilac per presionin e gjakut, eshte perdorur ne trajtimin e
mbidozes me heroine ne saje te veprimin te saj ne sistemin nervor
qendror si pre-sinaptik alfa2 adrenergjik agonist. Me fjale te tjera, ai
inhibon sistemin e adrenalines dhe redukton deshiren per pirje te
duhanit ne disa individe.
- bupropion
Nje antidepresiv i
perdorur per te reduktuar deshiren per te pire duhan dhe ne mbidoze dhe
ka marre aprovimin e FDAs per tu perdorur si suplementar ne trajtimin e
lenies se duhanit. Ai mund te ndihmoje ne rritjen e shkalles se
qendrimit larg duhanit, me shume sesa perdorimi i patchit dhe ndihmon ne
zbutjen e shqetesimit dhe simptomave te depresionit, te cilat jane te
zakonshme ne personat qe jane ne procesin e lenies se duhanit. Doza
fillestare eshte 75 mg dy here ne dite dhe me pas doza rritet
gradualisht deri ne nivelet maksimale 300 mg ne dite ne doza te ndara.
- Mecamylamine
Kjo molekule vepron si nje antagonist i receptoreve
nikotinike ne sistemin qendror nervor, dhe ekzistojne disa mendime me
baza klinike qe sygjerojne se perdorimi i saj mund te coje ne lenien e
duhanit, si pasoje e bllokimit te efekteve euforike te nikotines, ndersa
perdoret i shoqeruar me patchin: Mecamylamine e kombinuar me patchin
nikotinik e lehteson procesin e lenies se duhanit shume me teper sesa
perdorimi i vetem i patch-it.
6. Faktore te cilet influencojne ne shkallen e rifillimit
Njohja
e ketyre faktoreve mund tju ndihmojne qe te ndermerrni nje program ne
parandalimin e rifillimit ... planifikimi dhe dhenia e disa mendimeve se
si mund te perballeni me keto situata dhe leksione te cilat i keni
mesuar nga e kaluara mund tju ndihmojne ne ndermarrjen e hapave te
suksesshme ne nje lenie perfundimtare!!!
- stresi dhe nje gjendje negative emocionale
Identifikoni
se cfare eshte stresuese ne jeten tuaj ... mendoni menyra se si
perballeni me to duke perdorur strategjite e sjelljes njohese te
mesiperme, duke u mbeshtetur dhe ne sukseset e meparshme tuajat ndaj
stresit dhe te dini se cila eshte me efikase per ju. Dobesite qe ju mund
te keni gjate periudhave te merzitjes, nevrikosjes, zhgenjimit,
irritimit, qendrimeve tuaja "e kujt ju be vone", keto jane faktore te
rrezikshem dhe teper riskant, qe mund te jene te perhereshem ose te
perkohesshem, dhe nese ju gjeni menyra per ti shmangur apo per ti vene nen kontroll atehere do te ndieni
me te vertete kenaqesine dhe suksesin e fitores ne kete lufte.
-
deshira per te pire duhan ndersa bini ne kontakt me objekte te tilla
si: hi duhani, bishta cigaresh, shkrepse, paketa duhani, postera
reklamimi duhani etj.
Deshira per te pire mund te jete teper
intensive nga kontakte me objekte te tilla apo ne situata te tjera ...
nese ju arrini te kuptoni se jane pikerisht ato shkaktaret qe ju nxisin
ne pirjen e duhanit atehere ju mund tja arrini te distancoheni nga to
..., per disa kjo gje ndodh kur jane te frikesuar, pas nje ushqimi, ose
kur jeni te nxehur, ose kur jeni ne shoqerine e disa njerezve te
vecante... punoni ne shmangien e situatave te ketilla dhe/ose mbani
veten tuaj te zene me pune ndersa jeni mes tyre ...
- simptoma te mbylljes ne vetvete, mbipesha
Kjo
ju ben qe ju te reflektoni ne ate sesa ju kushton lenia sesa shperblimi
qe mund te fitoni nese e lini ... perpiquni ti kujtoni vetes se duhet
lene, dhe se per kete gje do te shperbleheni!!!
- partneri, shoqeria duhanpirese, presioni i turmes
Nese
arrihet mundohuni ta lini ne te njejten kohe me partnerin tuaj, dhe te
shmangni situata ku presioni i shoqerise eshte i forte dhe rezistent ...
mesoni te kundershtoni me miresjellje oferten e ndezjes se nje cigare
te bere nga ndonje miku juaj, kerkoju miqve tuaj qe te perkrahin dhe te
japin kurajo ne iniciativen tuaj te lenies se duhanit.
- perdorim alkoli
Pirja e alkolit
eshte nje nga shkaqet me frekuente ne ecurine e riperseritjes ... ka
shume arsyje perse kjo ndikon ne kete drejtim, por e fundit fare e tyre
eshte qe ju duhet te keshilloheni qe te mos pini alkol te pakten gjate
muajve te pare mbasi e keni lene duhanin ...
7. Prezantimi i rasteve te sukssshme te lenies se duhanit
- perpjekje te meparshme per ta lene
dicka
eshte mesuar nga cdo perpjekje e meparshme per ta lene duhanin ... sa
me shume te mesoni prej tyre aq me te medhaja jane shanset per te qene
te suksesshem heres tjeter!!!
- vetbesimi ne aftesine per ta lene
kjo
reflekton motivacionin e personit ne arritjen e suksesit ... vetem pak
me shume besim ne aftesite tuaja perbejne nje diference te madhe!!!
- nje sistem te mire suportues
ndersa
perpiqeni ta lini, ju mund te mos jeni shume i shoqerueshem, por ta
dini se kjo nuk eshte koha ne te cilen ju duhet te mendoni per kete gje
... nje grup i gjere miqsh e shokesh qe ju perkrahin, ju kurajojne,ju mbeshtesin me te gjithe forcat e tyre, ju bejne te ndiheni me te
forte dhe me te bindur qe ajo qe po beni eshte e mire dhe eshte per te
miren tuaj, ne kete menyre cdo dyshim dhe mosbesim humbet ne syte e se
kaluares.
Marr nga nje fq. interneti ... ?!