“Dua emër shqiptar për fëmijën tim. Madje, të jetë emër që tregon prejardhjen tonë të lashtë”. Kjo tendencë po vihet re gjithnjë e më shumë në vendin tonë dhe po përfshin jo vetëm prindërit e thjeshtë, por edhe personat e njohur televizivë. Këtë e pohojnë vetë prindërit, por edhe të dhënat e njësive bashkiake dhe mjekët e materniteteve.

Kryetarja e njësisë bashkiake numër 5, Jeta Setaj, pohon se gjatë këtij viti emrat Arbër dhe Dea janë më të preferuarit, pasi këto emra janë regjistruar më shumë. Megjithatë, vihet re se edhe aktorët dhe këngëtarët po i preferojnë emrat shqiptarë. Jonida Maliqi pohon se ia ka vendosur emrin djalit Dani dhe se ky emër është emër i vjetër shqiptar. “Në fakt, emrin ia ka vendosur babai i bashkëshortit tim, djalit. Edhe ne ishim shumë dakord, sepse na pëlqeu dhe donim një emër shqiptar. Menduam se ky emër shkon edhe me mbiemrin Prizreni”, pohon Jonida Maliqi. Në lidhje me këtë emër, profesor Shezai Rrokaj, dekan i Fakultetit të Histori-Filologjisë, pohon se ky emër është shqiptar, pasi mund të jetë shkurtim i emrit Dardan, i cili është emër i vjetër shqiptar.

Ndërsa aktorja Eni Jani ka vendosur që vajza e saj të quhet Stina, një emër shumë origjinal dhe shqiptar. “E synonim një emër shqiptar, por që të ishte edhe origjinal. Stina është emër i tillë. Është emër i veçantë dhe mesa di unë nuk është se mund të ketë shumë emra të tillë në vendin tonë. Kam dëgjuar se pas vendosjes së emrit të vajzës tonë, edhe një çift tjetër ka vendosur emrin Stina. Nuk e di nëse është ndikuar nga emri i vajzës, por gjithsesi na erdhi mirë që ia ka vendosur emrin Stina”, pohon Eni Jani.

Ndërkohë, ne bëmë edhe një vëzhgim në maternitet dhe vumë re se shumë prindër ia kanë vendosur foshnjave emrat shqiptarë. Belinda është nënë e dy fëmijëve; Deas dhe Tedit. Thotë se emrin e vajzës e ka zgjedhur emër shqiptarë dhe për të është emri më i bukur. Ndërsa djalit ia ka vënë emrin Ted, nisur nga domethënia që ka ky emër, që në greqisht do të thotë: ‘dhuratë e Zotit’.

Ndërkohë, kryetarja e njësisë 5, Jeta Setaj, pohon se vite më parë kishte tendenca për emra kryesisht të huaj, por edhe emra telenovelash. Ndërsa tani në qendër të vëmendjes janë rikthyer emrat shqiptarë, të cilët ishin lënë në harresë. Ndërsa bashkimet e emrave të prindërve ndodhin më rrallë. Shkurtimet e emrave të prindërve janë një tjetër risi e këtij viti.

Ndërkohë historianët pohojnë se emrat shqiptarë janë sidomos ata që lidhen me figura të shquara të historisë së kombit, duke filluar me Lekën, pastaj me Pirron, Gjergjin, Kastriotin, Donikën, Gjinin, Vojsavën, Gjonin, Aranitin, Mamicën etj. Sipas tyre, janë përdorur emra shqiptarë që lidhen edhe me gjeografinë e vendit si emra si Korab, Shkëlzen, Drin, Sazan, Rozafë, Tomor etj.

Këta emra ishin të preferuarit e shqiptarëve, ndërsa tani vetëm disa kanë arritur t’i rezistojnë kohës dhe të jenë sërish të pëlqyer. I tillë është emri Arbër. Pas tyre emrat ilirë, të cilët vijnë nga lashtësia ose nga tekstet klasike si: Bardhyl, Agron, Genci dhe Tefta sot hasen rrallë.



Frederik Ndoci: “Emra 100% shqiptarë”

Këngëtari Frederik Ndoci shumë shpejt po pret fëmijën e dytë me gruan e tretë. Ai thekson se ende nuk e di se nëse do të jetë vajzë apo djalë, por për ne zbulon se do t’i vendosë emër 100% shqiptar. “I duam emrat tanë dhe kur them të jenë shqiptarë, nuk do të doja të ishte huazim. Në fakt, edhe emri i vajzës sonë, Marilu është bashkim i emrit Maria, – siç ka emrin nëna ime dhe është emër biblik, që është përdorur gjerë nga katolikët shqiptarë, – dhe Luiza, i cili edhe ky është emër biblik”, pohon Frederik Ndoci.

Dr. Mirela Rista: Emrat e fëmijëve vendosen para se të lindin

Mirela Rista, gjinekologe pranë maternitetit të ri “Koço Gliozheni” në kryeqytet, tregon për “Shekulli”-n, se gjatë punës së saj në këtë maternitet ka vënë re se prindërit janë të prirur të vendosin emra shqiptarë fëmijëve të tyre. Gjithashtu, thekson se edhe emrat me domethënie janë përzgjedhje e prindërve. Tek emri ata gjejnë kuptimin për të ardhmen e fëmijës. Sipas saj, prindërit janë të përgatitur, ata e dinë edhe seksin e fëmijës dhe e zgjedhin gjatë muajve të shtatzënisë përpara se nëna e ardhshme të shtrohet në spital për të lindur. “Edhe fëmija,. që në momentin që lind, fillon të thirret në emër dhe kjo e bën të fitojë personalitet”, – thotë ajo, duke shtuar se nuk përjashtohen edhe rastet që prindërit zgjedhin për fëmijën e tyre një emër, që duan ta trashëgojnë brez pas brezi. “Vihen re edhe emra të pavdekshëm, të cilët janë kryesisht simbole fetare, me anën e të cilëve prindërit shprehin dëshirën që fëmijët e tyre të jenë të pavdekshëm”, – pohon gjinekologia Mirela Rista. Sipas doktoreshës dominojnë emrat shqiptarë: “Prindërit janë intelektualë dhe e dinë se çfarë duan. Prandaj i janë rikthyer emrave shqiptarë. Nuk mund të them se cili është emri më i bukur që kam dëgjuar, pasi të gjithë janë të bukur, por mund të them me bindje se emrat shqiptarë janë të preferuar nga shqiptarët”, – shprehet ajo. Sipas saj, çdo emër tregon diçka; origjinën, ndonjë familjarë të dashur apo dëshirën e prindërve për të ardhmen e fëmijës.

Emrat e ndaluar me ligj

Në vitin 2008 doli një listë emrash të ndaluar, emra të cilët nuk regjistroheshin në gjendjen civile. Këto emra janë cilësuar se shprehin cilësi negative dhe shprehen rëndom në jetën e përditshme. Kjo i bën ata të papërshtatshëm për përdorimin e zakonshëm. Në këtë listë bëjnë pjesë këta emra: Ankim, Arançata, Avash, Bretk, Berr, Burgim, Ballokume, Car, Cub, Curranë, Currelë, Careva, Carina, Çbane, Dert, Derman, Dovlet, Durak, Ekran, Eros, Ferman, Federatë, Fodulle, Gazep, Gallata, Garip, Gabime, Groshe, Gjezap, Hyzmet, Hiçe, Hafije, Helme, Ironi, Jermësinë, Keqan, Keqe, Kralicë, Lëvere, Meze, Mëshirë, Mjafte, Mjaftime, Mjaftoni, Mbarime, Mbete, Mbylle, Marrëzi, Ndalime, Pikëllime, Pafate, Pseerdhe, Rikë, Rakita, Spece, Sose, Stenatë, Sulltane, Sherre, Shkurte, Shkurtime, Vajtime, Xhenaze, Zehere.
Albina Hoxha

emri Tea po por jo dea