Nëse me të vërtetë do të ekzistonin njëbrirëshit në planetin tonë, me siguri do të na linin pa frymë. Kafshë elegante me ecje të mrekullueshme, trup muskulor, krifë të gjatë prej mëndafshi, sy të mëdhenj e të zjarrtë... dinakë dhe të pathyeshëm. Në çdo rast, njëbrirëshi nga larg nuk do të shkaktonte çudi, të mos jetë briri i tij, sepse sipas të gjitha karakteristikave të tjera është kafshë vec më e parë dhe e njohur.
Shtrohet pyetja: A ka ekzistuar njëbrirëshi në të kaluarën dhe prej nga vijnë mitet për të? Kësaj pyetjeje më gjerësisht ka provuar t’i japë përgjigje revista mujore gjermane “Peter Moslajtner”, nga e cila po shfrytëzojmë njohuritë më interesante.
Për njëbrirëshin shkruhet më shumë se 3.000 vjet. Autorët më shpesh janë njerëz me reputacion shoqëror të cilëve njerëzit u besojnë. Sipas tyre, njëbrirëshit me të vërtetë kanë ekzistuar. Edhe atë jo vetëm në kohën antike, por edhe shumë më vonë. Madje edhe në fillim të shekullit të 20-të.
Në vitin 1905, punëtorët sllovakë, duke gërmuar në një minierë, zbuluan disa skelete jo të zakonshëm me prejardhje shtazore. Supozohet se janë mbetjet e kafshës së egër legjendare – njëbrirëshit. Arsyeja për këto pohime fshihet në faktin se disa nga eshtrat dukeshin si brirë të gjata, pak të shtrembëruara.
Për eshtrat, respektivisht brirët, thuhet se punëtorët i kanë marrë nëpër shtëpi dhe i kanë shndërruar në pluhur, sepse, sipas besimeve të lashta, pluhuri i brirëve të njëbrirëshit ka cilësi magjike dhe shërben si ilaç çudibërës. Lajmet kishin arritur edhe deri tek Instituti për Hulumtime të Antikiteteve – se në fshat kanë mbetur vetëm edhe disa eshtra të padëmtuar.
Shkencëtarët,eshtrat i nënshtruan në analiza dhe shpejt dolën në përfundim se janë nga mamuthë të ngordhur shumë kohë më parë. Por, në të kaluarën ka pasur edhe individë që janë takuar me njëbrirësh të gjallë. Çfarë jane këto deklarata?
Ktezias, doktori i famshëm në Persi, në raportet e para 400 vjetëve para erës sonë, fliste për një krijesë rrëqethëse me brirë që ka jetuar në Indi, ndërsa më objektivi ka qenë Aristoteli, i cili e ka përshkruar njëbrirëshin si kafshë që ka thundra të paprekura.
Në vitin 1438 nëpër Tokën e Shenjtë kanë udhëtuar tre pelegrinë gjermanë. Në raportet e tyre thonë se kanë parë disa kafshë të pazakonta afër Malit të Sinajit. Në fillim menduan se bëhet fjalë për ndonjë deve, por udhëheqësi i tyre, një beduin sinajas, u kishte thënë se janë njëbrirësh.
Në shënimet nga udhëtimet në Afrikë, një udhëtar botëror me emrin Ludoviko Bartema, thotë se në qytetin etiopas, Zeila, ka parë një kope njëbrirësh, që ishin fascinues dhe tepër të bukur, elegantë dhe të egër. “Thjeshtë, më lanë pa fjalë” thotë ai. Gjithashtu, ai pohonte se në qytetin islam të Mekës (Arabi Saudite) në një panair ka parë dy njëbrirësh, që ishin dhurata për Sulltanin.
D.m.th., misteri është zgjidhur. Ata ekzistojnë, këtë e thonë misionarët e shumtë, udhëpërshkruesit, hulumtuesit...