Në shtëpinë e poetit, në Lezhë, në 66-vjetorin e lindjes. Askush më mirë se ai vetë në vargjet "Autoportreti", nuk flet për Ndoc Gjetjen. Ka në proces vëllimin me poezi të zgjedhura nga krijimtaria 40-vjeçare

Lezhë / Çfarë bindjesh ka Ndoc Gjetja? Që "njeriun në jetë e bën të lumtur vetëm Njeriu." Për çfarë ka antipati? Për "burrat me grada, gratë me shumë tule dhe miun". Nga se ka frikë ai? Nga "shëndoshja e trurit, uji, zjarri dhe turma."

Askush më mirë se ai vetë në këto vargje marrë nga "Autoportreti", nuk flet për Ndoc Gjetjen. I përkasin vëllimit të fundit me poezi "Dhjata ime" i vitit 1998. Prej atëherë asgjë e re nga ai.

Po e sjellim në vëmendjen e lexuesve "Autoportretin" me rastin e 66-vjetorit të lindjes së poetit që e kaloi si çdo vit në shtëpinë e tij të thjeshtë dhe të ngushtë (më saktë do ishte të thuhej e varfër, e mjerë) në lagjen "Skënderbeg" të qytetit të Lezhës.

Ai është lindur më 9 mars 1944 në fshatin Bërdicë të Shkodrës, por në Lezhë u vendos me familjen që kur ishte 7 vjeç.

Shtegtoi drejt Tiranës në kohën kur krijimtaria e tij u bë e njohur, në vitin 1971 kishte botuar vëllimin e parë poetik "Rrezatim", pastaj erdhën gjashtë të tjerë: "Shqiponja rreh krahët" (1975), "Qëndresa" (1977), "E përditshme" (1982), "Çaste" (1984), "Poezi" (1987), "Kthimet" (1991) dhe "Dhjata ime" (1998).

Dikur do të thoshte: "Edhe pse kam botuar shtatë vëllime me poezi, unë e konsideroj veten autor i një libri të vetëm, që do të hartohej duke përzgjedhur poezitë më të mira që kam arritur të krijoj."

U bënë vite që Gjetja e premton këtë vëllim me poezi të zgjedhura. Nuk dihet nëse e ka vërtet në duar librin apo e premton që edhe ai vetë ta besojë se poezia vazhdon jeton tek ai, se ai vazhdon jeton, se jeta vazhdon.

Gjetjen e kanë cilësuar "poet humanist". Me siguri e kanë ndjerë këtë përmasë shumë që e kanë lexuar këtë poet që rri pa zhurmë dhe me dinjitet në rendin e poezisë bashkëkohore shqipe.

Gazeta "Shekulli" u ndodh në këtë 66-vjetor në shtëpinë e tij, për të shkëputur pak çaste nga përditshmëria e Gjetjes. Për çdo ditëlindje pret tek kjo strehë vizita nga miq, po edhe nga autoritete lokale. Sekretari i Përgjithshëm i Prefekturës së Lezhës, Kastriot Kodheli duke i uruar jetëgjatësi shprehu falënderime për atë që Ndoc Gjetja ka bërë për Lezhën dhe lezhjanët me penën dhe humanizmin e tij.

Bashkëkohës me poetët Rudolf Marku, Preç Zogaj, Agim Isaku etj., Gjetja është prezantuar dikur si poet i të ashtuquajturit "grup i poetëve lezhjanë", paçka se kontributi i tij në kulturë është edhe më konkret dhe i prekshëm. Mjafton të kujtojmë revistën e famshme për kohën "Skena dhe ekrani" dhe ke thënë Ndoc Gjetja. Një revistë të atyre standardeve nuk e kemi as sot njëzet vjet pas rënies së izolimit.

Ai ka qenë 13 vjet kryeredaktor i "Skenës" dhe është i vetëdijshëm se bashkë me poezinë, është një nga dy gjërat më të rëndësishme që ka bërë si kontribut në shoqëri. Mbyllja e revistës e nxori të papunë dhe shënoi shtegtimin nga Tirana, tashmë në kthim drejt Lezhës më 1995 ku jeton sot e kësaj dite.

Vdekja e të birit më 1997, ishte goditje fatale për Ndoc Gjetjen. Pat treguar dikur se kur gëzimet dhe dhimbjet janë të mëdha nuk mundet të shkruajë njeriu një varg për njeriun e dashur. Nuk ka mundur t'i kushtojë një poezi të birit. Të paktën të botuar deri tani nuk ka, po askush nuk e di çfarë fshihet dhe ruhet në dorëshkrimet e tij.

Në ditën e 66-vjetorit të lindjes Gjetja thotë se "frymëzimet poetike vijnë në formën e gacave të ndezura të mbuluara me hi. Unë në këtë moshë kam më tepër hi që më përvëlon se sa gaca të mbuluara me hi."

AUTOPORTRET

Vendbanimi:
Në Lezhë me trup dhe mendjen emigrante në yje.
Profesioni:
Thurës ëndrrash dhe mbrojtës besnik i tyre.
Gjendja sociale:
Mbetje teknologjike e administratës shtetërore
Se nuk diti t'u japë përkuljet e duhura eprorëve.
Gjatësia:
E mjaftueshme për të arritur një ditë mollën e ndaluar.
Pesha:
Sa vetja, sa ëndrra, sa fjala e thënë dhe e shkruar.
Shenja të veçanta:
Një pentagram rrudhash me nota trishtimi në ballë
Dhe një mjekër e thinjur nga moslejim kaq vite i saj.
Sytë:
Kafe me nuanca të turbullta pasionesh të djegura.
Ngjyra:
E errët për fshehjen e skuqjes nga faje të lehta.
Titujt:
I dekoruar Njeri qysh në ditën e lindjes nga Nëna.
Bindjet:
Njeriun në jetë e bën të lumtur vetëm Njeriu.
Antipatitë:
Burrat me Grada, gratë me shumë tule dhe miu.
Simpatitë:
Jezusi nga Nazareti, Don Kishoti i Mançës dhe Buda.
Frikërat:
Shëndoshja e trurit, uji, zjarri dhe turma.
Besimi:
Në kryqin e tij që e mban përditë në shpinë.
Pasuria:
Drita e mendjes me të cilën fitoi varfërinë.

DASHURISE

O Perendeshe e gjithe pushtetshme
e universit mashkull femer
Bej c'te duash me veten time
jam instrumenti yt i vjeter.

Ne jete me solle kaq shume dhimbje
dhe shqetesime pambarim
po s'jam ankuar kunder teje
as me goje e as me shkrim.

Te jam nenshtruar e te nenshtrihem
gjersa ne bote te jem i gjalle
neden pushtetin tend te perbotshem
me plqen te jem nje skllav

Ma ktheve gjuhen ne percartje
me bere plak me shpirt femije
here me hodhe cefinin kraheve
here me ngrite gjer ne yje.
Me hidh ne zjarr, ne det, ne ferr!
Me hidh ne balte, me hidh ne hon!
Vec te lutem mos me ler
ne ate vend ku ti mungon.


Femrave

Pa ju ne jemi gjysma njerzish
se ju per ne jeni gjysma tjeter
Tek dashuria behemi te plote
as te manget e as te tepert

Sikur te dija te thurja sentenca
ashtu sic fatmiresisht ben Saadiu
Juve do tju jepja metaforen Vreshta
Per vete do te metaforen shiu.
LOJE DASHURIE.

Ti je mbreteresha dhe une jam mbreti
E ngjitem fronin me ane te puthjes.
S'pushtuam askend vec njeri tjetrit
Asnjeri s'e ndjeu shijen e mundjes

Ne s'kemi nevoje per kushtetute
ne marredheniet tona sondon kaosi
nen cipen e hille te mirsjelljes se bute
tani ben ligjin vetem Erosi.

Nuk di deri kur do mbahet ne kembe
mbreteria jone ne crregullim te plote
por casti i renies s'do jete i rende
do biesh mbi mua qe jam shtrire poshte.

KONKRETIZIMI I ENDRRAVE
Dikur enderroja te kem nje magnetofon Stereo,
tani qe e kam e ndez nje here ne muaj,
Eh,sikur te isha poet!-peshperisja shpesh me vete
dhe tanigjithnje e me rralle shkruaj.
Dikur enderroja te jem burri i nje gruaje te bukur
dhe prisha shtate pale kepuce duke i shkuar pas,
por ja nje dite te faqja ku e pata puthur
endrra ime u be dhe ngeli pas.

Pastaj enderrova te shkoj nje dite jashte shtetit
dhe pasi shkova ne Berlin, ne Zyhri , ne Vjene
sa i rendomte me dukej ky trualli i planetit
dhe enderra tash eshte spostuar ne hene.

Keshtu cdo enderre qe me pati vluar ne zemer
u perdhos nga prekja e sendeve me duar.
Cmu desh qe e hodha edhe kete vjersh ne leter,
Me e bukur ishte kur se kisha shkruar!


.Pesë mijë palë këpucë

(Në kampin e shfarosjes Aushvic)

Shoh pesë mijë palë këpucë të vjetra

me lidhësa, pa lidhësa, të gjitha pa lustër

të vogla, të mëdha për meshkuj për femra

që dergjen këtu të hedhura grumbull
Dhe mua më duket ky pirg këpucësh

njerëzish të djegur në një natë krimesh

më i lartë se maja e Xhomolungës

më i shenjtë se mali Sinai i Biblës


Përpara pirgut qëndroj i heshtur

me zemrën rënduar nga fate planeti

dhe veten pyes - Mos qenkam në ëndërr ?

Se njëra kepucë lëviz nga vendi.


… Një tjetër më tutje e drodhi lëkurën,
pastaj e dyta, e treta, e katërta

të gjitha me rradhë e flakën përgjumjen

pesë mijë palë këpucë u bënë të gjalla
… Tjetra ka lënë fëmijën në gjumë,

tjetra ka lënë kafen ekspres,

tjetra ka lënë qilimin pa shkundë

tjetra ka lënë një puthje në mes.

Tjetra ka lënë gjithë lulet pa ujë,

tjetra ka lënë ilaçet pa pirë,

tjetra ka lënë krevatin rrëmujë,

tjetra përgjysëm një fjalë të mirë.

Dhe vihen në rresht… Kërkojnë të ecin

me këmbët përkatëse përkrah të gjallëve

se njëra ka lënë përgjysëm të qeshurën,

se tjetra ka lënë përgjysëm një valle.
Dhe befas hapet një pamje makabër;

pesëmijë palë këpucë pa këmbë

tërhiqen zvarrë në barin e lagur,

në fushën e gjerë të larë me hënë.

Dhe ecin,

dhe ecin,

dhe ecin,

dhe ecin

si në tragjeditë e Shekspirit

Pesë mijë palë këpucë përshkojnë planetin

që t’i kujtojnë njeriut Aushvicin.
Një heshtje e bukur


Ka heshtje që na thonë gjëra të bukura,

si për shembull fytyra e gruas

në orët e vona të natës

kur e pagjumë numëron me vete

ditët e fundit të barrës.



Ec e thuaj po munde këtë heshtje

ti, muzikant, me nota

ti, piktor, me ngjyra

ti poet me vjersha

dhe ti, aktore e famshme
me gjeste dhe fjalë !



Për ta thënë duhet të jesh

nje grua shtatzënë

domethënë

dyfish e gjallë.

Autoportret...

Vendbanimi: Ne Lezhe me trup dhe mendjen emigrante ne yje.
Profesioni: Thurres enderrash dhe mbrojtes besnik i tyre.
Gjendja civile: Mbetje teknologjike e administrates shteterore, se nuk diti tu jape perkuljet e duhura eproreve.
Gjatesia: E mjaftueshme per te arritur nje dite mollen e ndaluar.
Pesha: Sa vetja, sa ndjenja, sa fjala e thene dhe e shkruar.
Shenja te vecanta: Nje pentagram rrudhash me nota trishtimi ne balle dhe me nje mjeker e thinjur nga moslejimi kaq vite i saj.
Syte: Kafe me nuanca te turbullta pasionesh te djegura.
Ngjyra: E erret per fshehjen e skuqjes nga faje te lehta.
Titujt: I dekoruar Njeri qysh ne diten e lindjes nga Nena.
Bindjet: Njeriun ne jete e ben te lumtur vetem njeriu.
Antipatite: Burrat me grada, grate me shume tule dhe miu.
Simpatite: Jezusi dhe Nazareti, Don Kishoti i Mances dhe Buda.
Frikerat: Shendoshja e trurit, uji, zjarri, dhe turma.
Besimi: Ne kryqin e tij, qe e mban perdite ne shpine.
Pasuria: Drita e mendjes me te cilen fitoj varferine.